09/10/2020

Το σημείο “κλειδί” για να διασφαλισθεί το βασικό σενάριο ανάπτυξης κατά 7,5% το 2021 είναι η έλευση των νέων κονδυλίων της ΕΕ αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών. Δεν αποκλείει μάλιστα διπλή δόση, ενώ αναλύει το πώς θα λειτουργήσει το Σχέδιο Ανάκαμψης και παρουσιάζει τον τρόπο προετοιμασίας αλλά και τον συντονιστικό ρόλο που θα έχει στη διάρκεια της εφαρμογής του το υπουργείο Οικονομικών, “ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα στην επίτευξη των στόχων”.

 “Η Ελλάδα επεξεργάζεται ένα συνεκτικό Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τη βέλτιστη παραγωγική αξιοποίηση και μόχλευση όλων των διαθέσιμων κεφαλαίων από το ‘Next Generation EU’ (σ.σ. Ταμείο Ανάκαμψης), καθώς και των πόρων από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 (σ.σ. νέο ΕΣΠΑ), βασισμένο στις προτάσεις και στις στρατηγικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Σχέδιο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας” αναφέρεται στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού που κατέθεσαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αναπληρωτής υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης. 

Επισημαίνεται στη συνέχεια πως “η υλοποίηση του σχεδίου, η οποία θα συντελεστεί με συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπουργείων, καθώς και τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, θα συντονίζεται στη διάρκεια της εφαρμογής του από το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα στην επίτευξη των στόχων”. 

Οι 5 προτεραιότητες

Ορίζονται 5 προτεραιότητες του υπό διαμόρφωση σχεδίου, που όπως αναφέρεται εστιάζουν: 

α) στη στήριξη της επιχειρηματικότητας, την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και την προώθηση της καινοτομίας, 

β) στην ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, 

γ) στην πράσινη ανάπτυξη, 

δ) στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την τεχνολογική αναβάθμιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, 

ε) στην αναβάθμιση των υποδομών και τη στήριξη της περιφέρειας, σε συνδυασμό και συμπληρωματικά με τα άλλα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτυπώνονται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027.

Γίνεται σαφές πως “η επιτυχία του εν λόγω σχεδίου αποτελεί κλειδί ώστε να καταστεί πρόσκαιρη η επιδείνωση, λόγω της πανδημίας, των ανισορροπιών της ελληνικής οικονομίας που κληροδότησε η οικονομική κρίση του 2009 στην Ελλάδα (υψηλό δημόσιο χρέος, υψηλό ποσοστό ανεργίας, υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων και μεγάλο επενδυτικό κενό). 

Τα κονδύλια

Επισημαίνεται πως πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν στον προϋπολογισμό του 2021 οι ευρωπαϊκοί πόροι που η χώρα διασφάλισε στη διαπραγμάτευση του Ιουλίου του 2020 και θα εισρεύσουν το 2021 στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης και του React EU. Οι πόροι αυτοί ενισχύουν την ανάκαμψη της χώρας προσθέτοντας δύο ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη το 2021, ανεβάζοντάς την από το 5,5% (σενάριο βάσης), στο 7,5% (τελική πρόβλεψη Προσχεδίου). 

Σε συνέχεια του πρώτου ευρωπαϊκού πακέτου για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, “η Σύνοδος Κορυφής της 17ης-21ης Ιουλίου ενέκρινε το σχέδιο ανάκαμψης της Ευρώπης ‘Next Generation EU’ ύψους 750 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 390 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων και 360 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων προς τα κράτη-μέλη. Το σχέδιο δίνει προτεραιότητα σε κομβικούς τομείς για το μέλλον της Ευρώπης, όπως είναι η πράσινη ανάπτυξη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των οικονομιών. Εκ των ως άνω, στην Ελλάδα έχουν κατανεμηθεί 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,3 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείου. Πρόκειται για πόρους επιπρόσθετους του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου”.

Επισημαίνεται πως “η ομαλή και έγκαιρη απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί κλειδί, ώστε να προσεγγίσουν τη συνεισφορά της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ το 2021, αγγίζοντας ρυθμό ετήσιας αύξησης 30,4%. 

Για τα κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εκτιμάται ότι θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις κατά ποσοστό 70% της συνολικής κατανομής επιχορηγήσεων και δανείων για το έτος, με ισχυρά πολλαπλασιαστικά οφέλη για το σύνολο της οικονομίας, μέσω της ανάπτυξης υποδομών, δικτύων και των συνεργειών σε τεχνολογικούς τομείς”. 

Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Από τα 32 δισ. ευρώ που θα έρθουν από τον Μηχανισμό έως το 2026, τα 19,3 δισ. ευρώ αφορούν σε επιχορηγήσεις και τα 12,7 δισ. ευρώ είναι δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο και όρους, αναφέρει το ΥΠΟΙΚ. Εξηγεί πως από τα 19,3 δισ. ευρώ, τα 16,2 δισ. ευρώ αφορούν το Recovery and Resilience Facility, ποσό 2,3 δισ. ευρώ το REACT-EU, ποσό 0,4 δισ. ευρώ το Just Transition Fund και ποσό 0,4 δισ. ευρώ το European Agricultural Fund for Rural Development.

Επισημαίνεται πως για τη χρήση του Recovery and Resilience Facility τα κράτη μέλη θα καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στα οποία θα εκτίθεται η μεταρρυθμιστική και επενδυτική ατζέντα τους για τα έτη 2021-23. Τα σχέδια θα επανεξεταστούν και θα προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες το 2022, ώστε να ληφθεί υπόψη η τελική κατανομή των κονδυλίων για το 2023.
 
Τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα αξιολογηθούν από την Επιτροπή εντός δύο μηνών από την υποβολή τους με βάση μία σειρά κριτηρίων, μεταξύ άλλων:
 
– συνεκτικότητα με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις, 

– ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, δημιουργία θέσεων εργασίας και οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα του κράτους μέλους και

– αποτελεσματική συμβολή στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, που αναμένεται ότι τελικά θα πρέπει να απορροφήσουν το 37% και το 20% αντίστοιχα, των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
 
Η θετική αξιολόγηση των αιτήσεων πληρωμών θα εξαρτηθεί από την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών οροσήμων και στόχων. Η αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας εγκρίνεται από το Συμβούλιο, με ειδική πλειοψηφία βάσει πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω σχετικής εκτελεστικής πράξης. Οι νομικές δεσμεύσεις θα αναληφθούν έως την 31η Δεκεμβρίου 2023. Οι σχετικές πληρωμές θα γίνουν έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.

Πιθανή διπλή εκταμίευση το 2021

Το ΥΠΟΙΚ αναφέρει πως “το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να υποβληθεί στα Ευρωπαϊκά Όργανα στο πρώτο τρίμηνο του 2021 και να εγκριθεί στο αμέσως επόμενο τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου είναι πιθανό να υπάρξει η πρώτη εκταμίευση (προκαταβολή) για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility), ενώ είναι πιθανό να υπάρξει εντός του 2021 και μια ακόμα εκταμίευση, αφού αυτές είναι εξαμηνιαίες”. 

Το ΥΠΟΙΚ εξηγεί πως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αφορά επενδύσεις, προγράμματα (όπως προγράμματα κατάρτισης ή ενεργειακής αναβάθμισης) και μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν από τον Φεβρουάριο του 2020 και εντεύθεν, συνεπώς η απορρόφηση των σχετικών πόρων μπορεί και πρόκειται να ξεκινήσει πριν από την επίσημη έγκρισή του. Η μακροοικονομική επίπτωση των παρεμβάσεων που θα γίνουν στο πλαίσιο αυτό εντός του 2021, λόγω των σημαντικών επενδυτικών δαπανών που περιλαμβάνει ο Μηχανισμός θα επηρεάσουν μέσω των σχετικών πολλαπλασιαστών, πέραν του 2021 και το ΑΕΠ και τα δημόσια έσοδα του 2022.

Πέραν του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κατά το 2021 σημαντική θα είναι και η συμβολή του React-EU, το οποίο “είναι ένα πρόγραμμα γέφυρα και περιλαμβάνει δράσεις και δαπάνες για την αντιμετώπιση της κρίσης του Covid-19. Το πρόγραμμα αυτό επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας, τη διατήρηση και δημιουργία θέσεων εργασίας, την ενίσχυση των φτωχότερων πολιτών, την παροχή κεφαλαίου κίνησης και την ενίσχυση των επενδύσεων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Σημαντικοί πόροι στους τομείς αυτούς θα διοχετευτούν εντός του 2021 μέσω του React-EU”.

Το ΥΠΟΙΚ εκτιμά πως αθροιστικά οι πόροι που προβλέπονται το 2021 από όλα τα εργαλεία του μηχανισμού του Next Generation EU, περιλαμβανομένων και των δανείων, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 5,5 δισ. ευρώ με αντίστοιχο ποσοστό απορρόφησης, με την εξαίρεση μόνο κάποιων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν το 2020 και θα πληρωθούν, εφόσον περιληφθούν στα σχετικά εργαλεία, το 2021. 

Προσωρινή αύξηση στο ΠΔΕ

Σημειώνεται πως το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (που τροφοδοτεί το ΕΣΠΑ και τα αμιγώς εθνικά έργα) φέτος αντί για 6,75 δισ. ευρώ προβλέπεται πως θα έχει δαπάνες 9,521 δισ. ευρώ λόγω των μέτρων στήριξης. “Προς τον σκοπό αυτό επίκειται η άμεση κατάθεση νέου συμπληρωματικού Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων για ψήφιση από τη Βουλή”, αναφέρεται.

Ωστόσο, για το 2021 επιστρέφει στα 6,750 δισ. ευρώ, και επιπλέον προστίθεται νέα “γραμμή” δαπανών για τη “δέσμη μέτρων του επιδοτούμενου μέρους του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 2.635 εκατ. ευρώ”. 

Πηγή: Capital.gr