[:el]30/10/2015

Στα περίπου 26 δισ. ευρώ ανέρχεται το νέο ΕΣΠΑ. Η ενεργοποίηση του έχει ξεκινήσει σταδιακά, με τις πρώτες προσκλήσεις – προδημοσιεύσεις του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης και του ΟΑΕ∆, ενώ στο επόμενο διάστημα οι προκηρύξεις αναμένεται να «πυκνώσουν».

1. Πόσοι είναι οι πόροι του νέου ΕΣΠΑ;


Οι κοινοτικοί πόροι ανέρχονται στα σχεδόν 21 δισ. ευρώ. συν περίπου 5 δισ. ευρώ τα οποία θα είναι η ελληνική συνδρομή. ∆ηλαδή, οι εκτιμώμενοι πόροι, υπολογίζεται να ανέλθουν στα 26 δισ. ευρώ.

2. Ποια είναι τα ευρωπαϊκά ταμεία που συνεισφέρουν στο νέο ΕΣΠΑ;


Οι πόροι του προγράμματος προέρχονται από τα αποκαλούμενα Ευρωπαϊκά ∆ιαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (Ε∆ΕΤ). Εξ αυτών, στο τρέχον πρόγραμμα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), το Πρόγραμμα Απασχόλησης Νέων (ΠΑΝ), το Ταμείο Συνοχής (Τ.Σ.) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).

3. Πώς είναι δομημένο το νέο ΕΣΠΑ;


Το νέο ΕΣΠΑ είναι δομημένο σε έξι επιχειρησιακά και σε 13 περιφερειακά προγράμματα, δηλαδή όσα και οι περιφέρειες της χώρας.

4. Πώς θα υλοποιηθεί το νέο ΕΣΠΑ;


Το νέο ΕΣΠΑ θα υλοποιηθεί ανά επιχειρησιακό και περιφερειακό πρόγραμμα. Στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών, θα προκηρύσσονται οι ανάλογες δράσεις από τις διαχειριστικές αρχές. Το κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα, όπως αναφέρεται στη συνέχεια, έχει συγκεκριμένους στόχους.

5. Σε ποια βάση θα υλοποιηθούν τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα (ΠΕΠ);


Και τα 13 ΠΕΠ είναι δομημένα στη βάση της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης (Regional Innovation Smart Specialization Strategy – RIS3).

6. Τι περιλαμβάνει η RIS3;

Η έξυπνη εξειδίκευση περιλαμβάνει τον εντοπισμό των μοναδικών χαρακτηριστικών και των συγκριτικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της κάθε περιφέρειας και τη συμφωνία ενός κοινού αναπτυξιακού οράματος για την αξιοποίησή τους.

7. Ποιοι μπορούν να υπαχθούν στις χρηματοδοτήσεις;

Στα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΣΠΑ μπορούν να υπαχθούν φυσικά πρόσωπα προκειμένου να δημιουργήσουν επιχειρήσεις, νομικά πρόσωπα, συνεταιρισμοί, αγρότες, δημόσιοι οργανισμοί, έργα υποδομών, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια κ.ο.κ.

8. Ποιο είναι το ποσό και ποσοστό χρηματοδότησης στα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ;


Το ποσό και το ποσοστό χρηματοδότησης δεν είναι σταθερό, αλλά προσδιορίζεται κάθε φορά από τον οδηγό της προκήρυξης.

9. Ποιες είναι οι βασικές παράμετροι καθορισμού του ποσού και του ποσοστού;


Στις βασικότερες παραμέτρους περιλαμβάνονται το μέγεθος της επιχείρησης, η περιφέρεια στην οποία δραστηριοποιείται και το επιχειρησιακό ή περιφερειακό πρόγραμμα που υπάγεται.

10. Ποιο συνήθως είναι το εύρος του ποσοστού επιχορήγησης;


Το σύνηθες ποσοστό κυμαίνεται από 30% έως και 50%. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις που η επιχορήγηση φτάνει και το 100%, όπως π.χ. για προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον ΟΑΕ∆.

11. Πέραν του ποσοστού επιχορήγησης, πώς καλύπτεται το υπόλοιπο ποσό ενός επιλέξιμου επενδυτικού προγράμματος;


Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται ως ιδιωτική συμμετοχή. Η ιδιωτική συμμετοχή μπορεί να εξασφαλισθεί και από τραπεζικό δανεισμό.

12. Υπάρχει η δυνατότητα λήψης προκαταβολής;


Ναι, υπάρχει δυνατότητα καταβολής προκαταβολής μέχρι και το 40% της αναλογούσας επιχορήγησης, υπό την προϋπόθεση κατάθεσης ισόποσης εγγυητικής επιστολής προερχόμενης από τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα εγκατεστημένο σε ένα εκ των κρατών-μελών της Ε.Ε.

13. Βοηθάει η λήψη προκαταβολής τη ρευστότητα της επιχείρησης;


Θεωρητικά ναι, ωστόσο αν κάποιος έχει τη δυνατότητα να καταθέσει εγγυητική επιστολή, σημαίνει ότι μπορεί να καλυφθεί και από ίδιους πόρους.

14. Ποια είναι η διαδικασία για την υπαγωγή μιας επιχείρησης σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα;


Αρχικά η επιχείρηση θα πρέπει να διαπιστώσει αν έχει δικαίωμα συμμετοχής σε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα.

15. Τι θα πρέπει να κάνει απαραιτήτως μια υπό σύσταση ή υφιστάμενη επιχείρηση προκειμένου να αιτηθεί επιχορήγησης;
Να έχει συντάξει οπωσδήποτε ένα επιχειρηματικό σχέδιο.
16. Είναι εφικτό να επιχορηγηθούν όλες οι επιχειρήσεις που θα αιτηθούν;


Οχι. Ο αριθμός των επιχορηγούμενων επιχειρήσεων εξαρτάται από τον διαθέσιμο προϋπολογισμό του προγράμματος. Αν τα υποβληθέντα αιτήματα ξεπερνούν τον διαθέσιμο προϋπολογισμό, η επιχορήγηση των επιχειρήσεων γίνεται με κριτήρια.

17. Ποια είναι τα κριτήρια αυτά;


Οι ελεγκτικές αρχές αξιολογούν την αρτιότητα και τη σκοπιμότητα του επενδυτικού προγράμματος και το βαθμολογούν. Συνεπώς στην περίπτωση περιορισμένου προϋπολογισμού, επιχορηγούνται τα επενδυτικά σχέδια με την καλύτερη βαθμολογία, καθώς κάθε πρόγραμμα περιέχει κριτήρια αξιολόγησης.

18. Ποια είναι τα δικαιολογητικά που απαιτούνται;

Τα δικαιολογητικά αναφέρονται αναλυτικά στους οδηγούς των προκηρύξεων.

19. Υπάρχουν συγκεκριμένα δικαιολογητικά τα οποία υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να υπαχθούν σε κάποιο πρόγραμμα;


Κάθε πρόγραμμα έχει διαφορετικούς στόχους, προϋποθέσεις, δικαιούχους και επιλέξιμες δαπάνες. Ως εκ τούτου τα δικαιολογητικά που απαιτούνται προσαρμόζονται ανάλογα με το κάθε πρόγραμμα. Ωστόσο, ειδικά για τις υπό σύσταση επιχειρήσεις, κατά το πρώτο αίτημα επαλήθευσης που θα υποβληθεί πρέπει να προσκομιστούν επιπλέον και όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τη σύστασή τους, ήτοι:

* Βεβαίωση έναρξης εργασιών από την αρμόδια ∆ΟΥ στην οποία να περιλαμβάνεται ο/οι επιλέξιμος/οι ΚΑ∆ της επένδυσης. Μη αναγραφή του επιλέξιμου ΚΑ∆ στη βεβαίωση αυτή, απαιτείται να αιτιολογηθεί.

* Αντίγραφο καταστατικού σύστασης (για νομικά πρόσωπα).

20. Πώς γίνεται η επαλήθευση των στοιχείων μιας επιχείρησης που έχει υπαχθεί σε ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα;

* Η επαλήθευση – πιστοποίηση διακρίνεται σε διοικητική και επιτόπια. Η διοικητική επαλήθευση διενεργείται υποχρεωτικά στις περιπτώσεις υποβολής Αιτημάτων Ενδιάμεσης Επαλήθευσης – Πιστοποίησης με δαπάνες που ανέρχονται κατ’ ανώτατο στο 80% της συνολικά επιχορηγούμενης δαπάνης. Στις διοικητικές επαληθεύσεις το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων/ παραστατικών (τιμολόγια, αποδείξεις είσπραξης, δελτία παροχής υπηρεσιών, εξοφλήσεις, extrait, λογιστικές εγγραφές κ.λπ.) προσκομίζεται σε φωτοαντίγραφα. Μαζί με τα παραστατικά, υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86 από το νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης με το γνήσιο της υπογραφής για το ακριβές αντίγραφο των παραστατικών εκ του πρωτοτύπου. Επίσης, υποβάλλονται στοιχεία τεκμηρίωσης της προόδου υλοποίησης φυσικού αντικειμένου, όπου είναι εφικτό, όπως φωτογραφικό υλικό που να αποδεικνύει την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου.

* Η επιτόπια επαλήθευση διενεργείται υποχρεωτικά στην ολοκλήρωση του έργου και περιλαμβάνει έλεγχο του οικονομικού και του φυσικού αντικειμένου του έργου στο σύνολό του, καθώς και επίλυση θεμάτων που προέκυψαν σε τυχόν προηγηθείσα διοικητική επαλήθευση.

21. Η ένταξη της επιχείρησης σε κάποιο άλλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη συμμετοχή της σε κάποιο από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ;


Σε ορισμένα από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ ισχύει ο κανόνας de minimis, που δεν επιτρέπει στην επιχείρηση να εισπράξει αθροιστικά σε περίοδο τριών ετών ενίσχυση που θα υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ.

22. Ποιες δυνατότητες δίνει η ρήτρα ευελιξίας;


Η ρήτρα ευελιξίας δίνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης παρεμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο ενίσχυσης και των δύο διαρθρωτικών ταμείων, δηλαδή και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). ∆ηλαδή μια επιχείρηση μπορεί να κάνει συνδυασμό προγραμμάτων και να χρηματοδοτηθεί π.χ. για λειτουργικά έξοδα και ασφαλιστικές εισφορές από το ΕΚΤ και για δαπάνες εξοπλισμού από το ΕΤΠΑ.

23. ∆ικαίωμα υποβολής προτάσεων στο ΕΣΠΑ έχουν μόνο οι Ελληνες υπήκοοι ή και οι αλλοδαποί;


Οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα πρέπει να διαμένουν νόμιμα στη χώρα και να πληρούν όλες τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στον οδηγό κάθε προκήρυξης.

24. Σε ποιους φορείς υποβάλλονται οι προτάσεις;


Οι προτάσεις υποβάλλονται στους φορείς που καθορίζονται κάθε φορά από την εν λόγω προκήρυξη και αναγράφονται στους οδηγούς των προγραμμάτων. Αυτοί μπορεί να είναι οι ενδιάμεσοι φορείς διαχείρισης, οι Αναπτυξιακές Εταιρείες των Περιφερειών κ.ο.κ.

25. Πού μπορεί να ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος για τις αναμενόμενες δράσεις;

Η βασική πηγή ενημέρωσης για τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ είναι η επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος www.espa.gr. Επίσης, πηγές ενημέρωσης αποτελούν οι διαχειριστικές αρχές, οι περιφέρειες, οι ενδιάμεσοι φορείς διαχείρισης κ.ο.κ.

Ευρετήριο – Ορολογίες

Το νέο ΕΣΠΑ, όπως και κάθε ευρωπαϊκή χρηματοδοτική πρωτοβουλία, βρίθει από ορολογίες. Οι πιο διαδεδομένες που θα συναντήσουν οι επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα είναι οι παρακάτω:

* Αξονας προτεραιότητας: Κάθε προτεραιότητα της στρατηγικής στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος που έχει συγκεκριμένους μετρήσιμους ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους.

* Πράξη: Εργο, σύμβαση ή δράση ή ομάδα έργων που επιλέγονται από τη διαχειριστική αρχή των οικείων προγραμμάτων ή υπό την ευθύνη της, η οποία συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της σχετικής προτεραιότητας.

* ∆ικαιούχος: ∆ημόσιος ή ιδιωτικός φορέας που έχει την ευθύνη έναρξης ή την έναρξη και την εφαρμογή των πράξεων.

* Μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής: Χρηματοδοτικά μέσα για χρηματοδοτική ενίσχυση σε συμπληρωματική βάση από τον προϋπολογισμό, με στόχο την υλοποίηση ενός ή περισσότερων συγκεκριμένων στόχων. Τα μέσα αυτά μπορούν να έχουν τη μορφή επενδύσεων μετοχικού, ή οιονεί μετοχικού κεφαλαίου, δανείων ή εγγυήσεων ή άλλων μέσω επιμερισμού κινδύνου και να συνδυάζονται, εφόσον ενδείκνυται με επιδοτήσεις.

* Ταμείο χαρτοφυλακίου: Κεφάλαιο που συστήνεται με πόρους προγράμματος ή προγραμμάτων με σκοπό τη δημιουργία μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής.

* Περατωθείσα πράξη: Πράξη που έχει ολοκληρωθεί φυσικά ή εφαρμοστεί πλήρως και για την οποία έχουν καταβληθεί όλες οι σχετικές πληρωμές από τους δικαιούχους και έχει καταβληθεί στους δικαιούχους η αντίστοιχη δημόσια συμμετοχή.

* ∆ημόσια δαπάνη: Κάθε δημόσια συνεισφορά για τη χρηματοδότηση πράξεων η οποία προέρχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό, την Ευρωπαϊκή Ενωση και τον προϋπολογισμό περιφερειακών και τοπικών αρχών.

* Ενδιάμεσος φορέας: Κάθε δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας που ενεργεί υπό την ευθύνη μιας διαχειριστικής αρχής ή αρχής πιστοποίησης ή εκτελεί καθήκοντα εξ ονόματος μίας τέτοιας αρχής σε σχέση με δικαιούχους που υλοποιούν πράξεις.

Τα Επιχειρησιακά προγράμματα


‘Οπως προαναφέρθηκε, το νέο ΕΣΠΑ είναι κατανεμημένο στα επιχειρησιακά και τα περιφερειακά προγράμματα. Τα επιχειρησιακά προγράμματα καλύπτουν το 65% των κοινοτικών και εθνικών κονδυλίων εστιάζουν στους παρακάτω άξονες:

1. Επιχειρηματικότητα – Ανταγωνιστικότητα – Καινοτομία: Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 4,55 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα εστιάζει στους 9 τομείς προτεραιότητας που προέκυψαν από μελέτες του ΙΟΒΕ, του ΚΕΠΕ και της McKinsey. Οι τομείς αυτοί είναι: Τουρισμός, Αγροδιατροφικός Τομέας, Logistics, Περιβαλλοντική Βιομηχανία, Φάρμακα- Υγεία, Παραγωγή και Εξοικονόμηση Ενέργειας, Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, ∆ημιουργικές Βιομηχανίες και Πολιτισμός. Μέσω του προγράμματος θα παρασχεθούν ενισχύσεις για:

* για επενδυτικά προγράμματα υφιστάμενων επιχειρήσεων,

* τις εξαγωγικές επιχειρήσεις,

* την πιστοποίηση (branding) αγροδιατροφικών προϊόντων,

* τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων από νέους, γυναίκες,

* την τουριστική προβολή,

* την εξοικονόμηση ενέργειας,

* την ανακύκλωση – αξιοποίηση αποβλήτων,

* την καινοτομία.

2. Μεταρρύθμιση του ∆ημόσιου Τομέα:

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στο 0,5 δισ. ευρώ. Στόχος του προγράμματος είναι:

* η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους πολίτες, ο εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης, η αξιολόγηση ανθρώπινου δυναμικού, η αναβάθμιση των ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού,

* η αναδιοργάνωση δομών και λειτουργίας του δημόσιου τομέα,

* η εκπόνηση και υλοποιήσεων δράσεων διαχείρισης της μετανάστευσης,

* η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών υγείας.

3. Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη:

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 5,2 δισ. ευρώ. Στους στόχους του προγράμματος περιλαμβάνονται:

* η ολοκλήρωση διευρωπαϊκού του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου,

* τα έργα του μετρό Αθήνας και Θεσσαλονίκης,

* εκτέλεση έργων σε αεροδρόμια και λιμάνια,

* η διαχείριση των αποβλήτων,

* λοιπές νέες υποδομές, αλλά και η ολοκλήρωση έργων του προηγούμενου ΕΣΠΑ.

4. Ανάπτυξη Ανθρώπινου ∆υναμικού – Εκπαίδευσης και ∆ιά Βίου Μάθηση:

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 2,6 δισ. ευρώ. Στους στόχους του περιλαμβάνονται:

* η κατάρτιση και η βελτίωση των δεξιοτήτων εργαζομένων και ανέργων,

* τα κουπόνια για την απασχόληση ανέργων,

* οι βρεφονηπιακοί σταθμοί,

* ο εκσυγχρονισμός ΟΑΕ∆,

* οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης για νέους, γυναίκες, μακροχρόνια άνεργους,

* λοιπά καινοτόμα προγράμματα για την ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος,

* η σύνδεση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με την αγορά εργασίας,

* η μείωση πρόωρης εγκατάλειψης σχολείου,

* η απασχόληση των νέων.

5. Αγροτική Ανάπτυξη:

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 5,3 δισ. ευρώ. Στους στόχους του περιλαμβάνονται:

* οι επενδύσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας του αγροδιατροφικού συστήματος και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων,

* η στήριξη των παραγωγών προϊόντων με συγκριτικό πλεονέκτημα και εξαγωγικό χαρακτήρα,

* η στήριξη επιχειρήσεων μεταποίησης και εμπορίας αγροτικών προϊόντων,

* η στήριξη των νέων γεωργών για τη δημιουργία βιώσιμων γεωργικών εκμεταλλεύσεων,

* η διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων στην ύπαιθρο,

* η υποστήριξη πιλοτικών προγραμμάτων για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, προϊόντων και τεχνολογιών στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων.

6. Αλιεία και Θάλασσα:

Ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στο 0,4 δισ. ευρώ. Στους στόχους του περιλαμβάνονται:

* οι επενδύσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στο σύνολο των κλάδων του τομέα (αλιεία, υδατοκαλλιέργειες, εμπόριο και μεταποίηση),

* η ενίσχυση των υδατοκαλλιεργειών για την παραγωγή ειδών με εμπορική αξία,

* η προώθηση της καινοτομίας σε όλη την αλυσίδα αξίας του τομέα της αλιείας,

* η βελτίωση της οργάνωσης των αγορών προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.

Πηγή: Ναυτεμπορική[:]