[:el]30/06/2017

Τεράστιο πλήγμα στην Οικονομία και ειδικά στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αποεπένδυση και μείωση εξαγωγών, “αιματηρό” brain drain και ανεργία, μεγάλο πισωγύρισμα και παράταση της ύφεσης είναι το αποτέλεσμα των capital controls, δύο χρόνια μετά την επιβολή τους. Ένα αποτέλεσμα που θα ήταν συντριπτικά χειρότερο αν δεν υπήρχε η τύχη της καλής πορείας του τουρισμού και των χαμηλών τιμών του πετρελαίου και του οποίου η μόνη θετική πτυχή αποδεικνύεται η “μύηση” των Ελλήνων στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και η διεύρυνση των συναλλαγών με “πλαστικό χρήμα”.

Ήταν σαν σήμερα, δύο χρόνια πριν, ημέρα Παρασκευή, που οι Έλληνες πολίτες ζούσαν τις τελευταίες ώρες ελεύθερων συναλλαγών, οι τράπεζες τις τελευταίες ώρες κανονικότητας και η ελληνική Οικονομία το τέλος της αυταπάτης και την αρχή των συνεπειών της “περήφανης διαπραγμάτευσης” της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και του τότε υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη.

Ύστερα από την αλλαγή πολιτικού σκηνικού στις 25/1/2015 και την επώδυνη αβεβαιότητα ενός εξαμήνου που εκδηλώθηκε με εκροές καταθέσεων 47 δις. ευρώ, η απόφαση της κυβέρνησης την Παρασκευή 26 Ιουνίου να οδηγήσει τη χώρα στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, έβαλαν την Ελλάδα στο καθεστώς των capital controls, όπου και παραμένει δύο χρόνια μετά.

Οι αποφάσεις λαμβάνονται το βράδυ της Κυριακής 28 Ιουνίου 2015 σε μια δραματική συνεδρίαση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας, του οποίου τη σύγκληση έχει εισηγηθεί ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας και προεδρεύει ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης. Τα επιτελεία των τραπεζών παραμένουν σε επιφυλακή και οι πολίτες σπεύδουν να σηκώσουν τις τελευταίες “σταγόνες” ρευστότητας από τα ΑΤΜ, μέχρι να ανακοινωθεί η απόφαση του “μοιραίου”: Από τη Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015 έως και τη Δευτέρα 6 Ιουλίου 2015 επιβάλλεται τραπεζική αργία (τελικώς οι τράπεζες άνοιξαν στις 20 Ιουλίου, ενώ στις 3 Αυγούστου επαναλειτούργησε το Χρηματιστήριο που παρέμεινε κλειστό επίσης από τις 29 Ιουνίου) και επιβάλλονται κεφαλαιακοί περιορισμοί.

Το όριο αναλήψεων για τους πολίτες είναι τα 60 ευρώ ημερησίως, οι συναλλαγές “παγώνουν”, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τις επιχειρήσεις που φέρνει  δεκάδες χιλιάδες λουκέτα και η Οικονομία εκτροχιάζεται. Από την αναμενόμενη ανάπτυξη 2,5%, για την οποία είχαν μπει οι βάσεις το 2014 όταν η χώρα είχε βγει επιτυχώς για δανεισμό στις αγορές, η Οικονομία περνάει στην ύφεση από την οποία επιδιώκει να βγει, υπό προϋποθέσεις, φέτος.

Όσο για το τραπεζικό σύστημα μπαίνει στην ευθεία μιας νέας, αχρείαστης υπό κανονικές συνθήκες, ανακεφαλαιοποίησης στα τέλη του 2015.Μιας ανακεφαλαιοποίησης που έρχεται αφού οι τράπεζες έχουν σωθεί από “παρά τρίχα” κατάρρευση συνεπεία του κλίματος αβεβαιότητας. Αβεβαιότητας που κλονίζει τα θεμέλια της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος, καθώς οι ανάγκες ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, ύψους 245 δις ευρώ τότε, φτάνουν να καλύπτονται από 121 δις. ευρώ καταθέσεις και άλλα 125 δις. ευρώ από την γραμμή του ευρωσυστήματος, εκ των οποίων τα 89 δις.από τον ELA και τα υπόλοιπα 36 δις με απευθείας παροχή ρευστότητας μέσω της ΕΚΤ.

Το σήμερα

Στην πρώτη επέτειο των capital controls πέρσι και ενώ οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας εύχονταν την άρση τους έως τα τέλη του 2016, συμπληρώνονται αισίως δύο χρόνια κεφαλαιακών περιορισμών, με αόριστο ακόμη τον ορίζοντα της κατάργησής τους.

Η εκταμίευση της δόσης για την πληρωμή των υποχρεώσεων της χώρας τον Ιούλιο, αναμένεται να “ξεκλειδώσει” μία μικρή ελάφρυνση των περιορισμών για τις επιχειρήσεις. Στόχος είναι η διευκόλυνση των εισαγωγών όπου αναμένεται αύξηση του ημερήσιου πλαφόν των 10.000 ευρώ σήμερα στις 20.000 ή και 30.000 ευρώ, με την προσκόμιση τιμολογίου και υπεύθυνης δήλωσης, σε μία και μόνο επίσκεψη στην τράπεζα. Δεν αποκλείεται και μία αναπροσαρμογή των ορίων εκτέλεσης εισαγωγών και για μεγαλύτερου ύψους εισαγωγές, οι οποίες εγκρίνονται από την αρμόδια υποεπιτροπή σε κάθε τράπεζα.

Σημειώνεται ότι οι τελευταίες ελαφρύνσεις στο καθεστώς των κεφαλαιακών περιορισμών έγιναν στις 22 Ιουλίου 2016 όταν:

– αυξήθηκε το ανώτατο όριο ανάληψης μετρητών στα 840 ευρώ ανά δύο εβδομάδες, ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα,

– αυξήθηκε στο 30% από 10% το όριο αναλήψεων για κεφάλαια που έχουν εισαχθεί από το εξωτερικό μετά την εφαρμογή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων,

– επιτράπηκε η ανάληψη του συνόλου (100%) των κεφαλαίων που κατατέθηκαν σε μετρητά μετά την 22α/7/2016 από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, και

– καταργήθηκε ο περιορισμός της πρόωρης, μερικής ή ολικής, αποπληρωμής δανείου σε πιστωτικό ίδρυμα.

Στην παρούσα φάση, οι τράπεζες έχουν ζητήσει περαιτέρω ελάφρυνση, και συγκεκριμένα:

– Να επιτραπεί η ανάληψη μετρητών στο 60% από 30% που ισχύει σήμερα, από ποσά που πιστώνονται σε λογαριασμούς δικαιούχων στις ελληνικές τράπεζες από τράπεζες του εξωτερικού.

– Να αυξηθεί το εβδομαδιαίο όριο ανάληψης μετρητών στα 450 από 420 σήμερα. Ειδικότερα, να τροποποιηθεί ο περιορισμός που ισχύει σήμερα για αναλήψεις 840 ευρώ ανά δύο εβδομάδες και να επιτραπεί σωρευτική ανάληψη έως 1.800 ευρώ μέσα σε διάστημα ενός ημερολογιακού μήνα.

– Να επιτραπεί η ανάληψη μετρητών μέχρι του 10% του πιστωτικού ορίου λογαριασμού που συνδέεται με την “Κάρτα του Αγρότη”.

– Να επιτραπεί η προσθήκη συνδικαιούχων σε υφιστάμενους λογαριασμούς ακόμα και στην περίπτωση που δημιουργείται νέος κωδικός πελάτη (Customer ID) από την τράπεζα, καθώς επίσης να μπορούν να ενεργοποιηθούν αδρανείς λογαριασμοί. Οι τράπεζες προτείνουν μάλιστα να επιτραπεί και το άνοιγμα λογαριασμού για ανήλικους δικαιούχους, αν ο ίδιος ή οι γονείς του δεν έχουν ήδη λογαριασμό σε τράπεζα με έδρα στην Ελλάδα. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο ανήλικος να μπορεί να μπει στο λογαριασμό ως συνδικαιούχος.

– Να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία για τις εγκρίσεις και μεταφορές κεφαλαίων από φυσικά και νομικά πρόσωπα στο εξωτερικό στο πλαίσιο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Ειδικότερα, να διεκπεραιώνονται απευθείας από το δίκτυο καταστημάτων των τραπεζών συναλλαγές προς το εξωτερικό που δεν υπερβαίνουν τις 30.000 ευρώ η καθεμία, ανά πελάτη και ανά ημέρα. Οι συναλλαγές αυτές θα μπορούν να διεκπεραιώνονται και μέσω internet banking, με πίστωση του λογαριασμού του αντισυμβαλλόμενου και θα υπολογίζονται στο εβδομαδιαίο όριο που θέτει η Επιτροπή Έγκρισης Συναλλαγών για κάθε τράπεζα.

Τι θα κρίνει την άρση των περιορισμών

Καθώς ακόμη δεν έχει αλλάξει κάτι σημαντικά ώστε να υπάρξει ουσιαστική βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, τα capital controls θα συνεχίσουν να βασιλεύουν. Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος που θα πρέπει να αποτυπωθεί στην επιστροφή των καταθέσεων, η συνεπής υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής και η σταδιακή αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών και του Δημοσίου στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, θα κρίνουν το τέλος του καθεστώτος των κεφαλαιακών περιορισμών.

Με βάση τις προϋποθέσεις του οδικού χάρτη για την περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών που δημοσίευσαν η ΤτΕ και το Υπουργείο Οικονομικών, για να πραγματοποιηθούν τα επόμενα βήματα χαλάρωσης, θα πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:

Α) Οι μεταβολές του πλαισίου θα πρέπει να είναι άρτια σχεδιασμένες, ώστε η χαλάρωση των περιορισμών να γίνει με τρόπο που θα βελτιώνει τη λειτουργία της Οικονομίας, χωρίς να υπονομεύεται η αποτελεσματικότητα των περιορισμών, που θα παραμένουν σε ισχύ ως προς τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Β) Οι μεταβολές θα πρέπει να γίνουν σταδιακά και προσεκτικά, προκειμένου να αποφευχθούν οπισθοδρομήσεις και βάσει συγκεκριμένων  προϋποθέσεων, και όχι προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν επαρκώς οι επιδράσεις των προηγούμενων μέτρων χαλάρωσης και οι συνθήκες που επικρατούν στο μεσοδιάστημα.

Γ) Οι μεταβολές θα πρέπει να  πραγματοποιούνται στη βάση συναίνεσης, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους, όπως η κοινωνική δικαιοσύνη και ο ηθικός κίνδυνος, με σκοπό την προστασία της εμπιστοσύνης και την υποστήριξη της στρατηγικής για την άρση των περιορισμών.

Δ) Ο αντίκτυπος των μεταβολών του πλαισίου στην Οικονομία θα πρέπει να αξιολογείται προσεκτικά. Σκοπός των μεταβολών θα πρέπει να είναι η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, η προώθηση της επιχειρηματικότητας, η διευκόλυνση νέων επενδύσεων, περιλαμβανομένων των ξένων επενδύσεων, και η στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης.

Ε) Οι μεταβολές θα πρέπει να περιορίζουν τη γραφειοκρατία και το σχετικό με αυτή κόστος στον αναγκαίο βαθμό.

ΣΤ) Η συμμόρφωση, τόσο των τραπεζών όσο και των συναλλασσόμενων, με τους εναπομένοντες περιορισμούς πρέπει να παρακολουθείται στενά, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους.

Πηγή: Capital.gr[:]