2/4/24

Οι σκέψεις των τραπεζών για «ξεπάγωμα» αποταμιεύσεων ύψους 140 δισ. ευρώ του ιδιωτικού τομέα στη χώρα μας.

Με περίπου μηδενικές αποδόσεις κινείται το 70% των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα στη χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες αναζητούν τρόπους για να προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις μέσω νέων προϊόντων.

ΟΙ ΑΝΑΞΙΟΠΟΙΗΤΕΣ καταθέσεις των Ευρωπαίων βρίσκονται στο στόχαστρο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, υπό την έννοια πως είναι αυτές που μπορούν να χρηματοδοτήσουν τη νέα οικονομία, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από τις καινούργιες ανάγκες ESG και όχι μόνον. Πάνω από 8 τρισ. ευρώ πανευρωπαϊκά και περισσότερα από 140 δισ. ευρώ στην Ελλάδα μπορούν να διεκδικήσουν υψηλότερες αποδόσεις, ενώ τα παραπάνω ποσά αποτελούν τελικώς κεφάλαια που μπορούν να εγγυηθούν μια πανευρωπαϊκή ανάπτυξη. Έτσι, λοιπόν, οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. βάζουν στο τραπέζι θέματα δημιουργίας πανευρωπαϊκών καταθετικών προϊόντων.

Η πράσινη ανάπτυξη, η μετάβαση σε μια απολύτως ψηφιακή εποχή, κατασκευαστικά και άλλα έργα απαιτούν κεφάλαια τα οποία μπορούν να αναζητηθούν από τους σταθερούς αποταμιευτές του τραπεζικού συστήματος.

Οι ελληνικές τράπεζες

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, οι τράπεζες αναμένεται να καταγράψουν έως το 2026 απώλειες μεγαλύτερες από 600 εκατ. ευρώ όσον αφορά τα έσοδα από τόκους, στο πλαίσιο της υποχώρησης των επιτοκίων. Ασφαλώς, έχουν προβλέψει να αντισταθμίσουν τις απώλειες αυτές. Τα επιτόκια χορηγήσεων αναμένεται να οδηγηθούν στο 3% το 2025 και στο 2,5% το 2026. Μαζί με τα επιτόκια χορηγήσεων, την κατιούσα θα πάρουν και εκείνα των καταθέσεων, που ούτως ή άλλως είναι μικρά. Ωστόσο, τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει με κάποιον τρόπο να «αποζημιώσουν» τους καταθέτες τους.

Οι προθεσμιακές καταθέσεις παράγουν περιορισμένη πρόσοδο και όσο πιο μακροπρόθεσμες είναι, τόσο μικρότερη πρόσοδο παράγουν, στο πλαίσιο και της επικείμενης περαιτέρω υποχώρησης των επιτοκίων. Έτσι, οι επιλογές των αμοιβαίων κεφαλαίων αλλά και άλλων επενδυτικών προϊόντων, όπως και τραπεζοασφαλίσεις, προωθούνται από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ως ένα αντιστάθμισμα των περιορισμένων αποδόσεων στις καταθέσεις προθεσμίας.

Είναι χαρακτηριστικό πως την περασμένη χρονιά τοποθετήθηκαν σε αμοιβαία κεφάλαια περίπου 3,2 δισ. ευρώ. Τα αμοιβαία αποτελούν πόλο έλξης για τους αποταμιευτές – επενδυτές, οι οποίοι κέρδισαν τόσο από τους τόκους που εισέπραξαν για λογαριασμό τους οι διαχειριστές των αμοιβαίων όσο και από την άνοδο των τιμών των ομολόγων τους τελευταίους μήνες, η οποία επιταχύνθηκε στους εγχώριους τίτλους, λόγω της επιστροφής της χώρας σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας.

Πανευρωπαϊκό προϊόν

Στη χώρα μας, καταθέσεις ύψους 140 δισ. ευρώ, επί συνόλου καταθέσεων 200 δισ. ευρώ στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή ποσοστό 70%, βρίσκονται «παρκαρισμένες» σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου ή και όψεως, χωρίς πρακτικά να δίνουν αποδόσεις στους καταθέτες τους. Συγχρόνως πρόκειται για καταθέσεις που ανά πάσα στιγμή ενδέχεται να καταναλωθούν ή και να βρεθούν σε τράπεζες του εξωτερικού (εκτός Ε.Ε.). H Ευρώπη αναζητεί λύση ώστε οι τράπεζες να πληρώνουν λιγότερο, αλλά και οι καταθέτες να αμείβονται περισσότερο. Έτσι, από τη Γαλλία ορμώμενες, οι τράπεζες έχουν αρχίσει μία συζήτηση για ένα πανευρωπαϊκό αποταμιευτικό προϊόν.

Αυτή η συζήτηση, όμως, δεν απηχεί τη μόνη λύση. Η Βρετανία, για παράδειγμα, προσφέρει φορολογικές ελαφρύνσεις για επενδύσεις σε μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη αναζητούν τρόπους για να κινητοποιήσουν τον πλούτο των νοικοκυριών, όπως αναφέρεται σε πρόσφατο δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters. Με δεδομένο πως η πτώση των επιτοκίων θα οδηγήσει σε περαιτέρω πτώση και των αποδόσεων στις καταθέσεις, αναζητώνται λύσεις.

Στα 8,4 τρισ. το συνολικό ύψος των καταθέσεων στην Ευρώπη

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ για την αξιοποίηση των καταθέσεων και τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού αποταμιευτικού προϊόντος ξεκινούν από μία κοινή αφετηρία: η Ευρώπη διαθέτει πολλά «μετρητά» που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τους στόχους της. Το πολιτικό κατεστημένο, αναφέρει το Reuters, εκτιμά πως οι αποταμιεύσεις που επενδύονται είτε στην κεφαλαιαγορά είτε σε δημόσιο χρέος μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην κάλυψη ενός χάσματος ανάπτυξης και παραγωγικότητας που καταγράφει η Ευρώπη έναντι της Κίνας ή των Ηνωμένων Πολιτειών, χώρες που προσφέρουν μεγάλες επιδοτήσεις στις βιομηχανίες τους. Υπάρχει, βέβαια, και ο αντίλογος, καθώς οι επικριτές λένε ότι τέτοια προγράμματα κινδυνεύουν να απογοητεύσουν τους αποταμιευτές, ενώ αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν τις βαθιά ριζωμένες αδυναμίες του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου και θεωρούν ότι αποτρέπουν τις επενδύσεις.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι ευρωπαϊκές καταθέσεις ανέρχονται σε 8,4 τρισεκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρει το διεθνές πρακτορείο Reuters και το μεγαλύτερο τμήμα αυτών είναι χρήμα που «κοιμάται». Έτσι, η Γαλλία άνοιξε τη συζήτηση για ένα πανευρωπαϊκό προϊόν αποταμίευσης. Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πρότεινε έναν νέου τύπου λογαριασμό, που θα επιτρέπει στους Βρετανούς να επενδύουν έως και 5.000 λίρες σε εγχώριες εταιρείες κατά τρόπο αφορολόγητο. Τέτοια σχέδια, εδώ και πολλά χρόνια, δεν έχουν ξανασυζητηθεί. Οι Ιταλοί, από την πλευρά τους, αγοράζουν ομόλογα που επενδύονται σε τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Πολλοί οικονομολόγοι απορρίπτουν την ίδια την ιδέα του αδρανούς χρήματος, σημειώνοντας ότι οι καταθέσεις αποτελούν ζωτική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες. Αρκετοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι χαμηλές επενδύσεις στην Ευρώπη αντικατοπτρίζουν τις πενιχρές προοπτικές ανάπτυξης σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει το Reuters. Το κύριο πλεονέκτημα της αξιοποίησης των ιδιωτικών αποταμιεύσεων είναι πως όταν αυτές επενδύονται είναι «λιγότερο πτητικές» και άρα μπορούν να αξιοποιηθούν με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

ΠΗΓΗ: naftemporiki.gr