09/12/2022

Πυρετός διαβουλεύσεων βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ τραπεζών, ΥΠΟΙΚ και Τράπεζας της Ελλάδος προκειμένου να αξιολογηθούν οι προτάσεις που έχουν πέσει εκατέρωθεν στο τραπέζι για στήριξη των ευάλωτων συνεπών οφειλετών.

Πηγές με γνώση των διαδικασιών εξηγούν ότι η πρόταση που κατέθεσαν οι τραπεζίτες στον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα την περασμένη Πέμπτη βρίσκεται υπό διαμόρφωση και “υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη να διανυθεί μέχρις ότου η πρόταση σταλεί στη Φρανκφούρτη”. 

Σημειώνεται ότι, ως αντιπρόταση στο υπό διαμόρφωση ισπανικό μοντέλο το οποίο προβλέπει επιμήκυνση των δανείων -με ή χωρίς περίοδο χάριτος- και απορρόφηση του περιθωρίου κέρδους (spread) από τις τράπεζες, οι Έλληνες τραπεζίτες έριξαν στο τραπέζι την ιδέα της δημιουργίας ενός “κουμπαρά” που θα επιδοτεί το 50% της μηνιαίας επιβάρυνσης που οφείλεται στην άνοδο του Euriborκατά δύο ποσοστιαίες μονάδες από τον περασμένο Ιούλιο.

“Οι τράπεζες θα συνεισφέρουν όσο μπορούν -αυτό που τις ενδιαφέρει κυρίως είναι να μην αναγκαστούν να λάβουν μέτρα τα οποία θα οδηγήσουν σε αύξηση τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια λόγω αλλαγής κατηγορίας του δανειολήπτη σε “unlikelytopay”, τονίζει υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή.

Στόχος όλων των εμπλεκόμενων πλευρών είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, “να βρεθεί μια χρήσιμη λύση εντός του εποπτικού πλαισίου”. Από τους συμμετέχοντες θα αναζητηθεί εκείνο το κοκτέιλ μέτρων το οποίο θα έχει “το μεγαλύτερο δυνατό αποτύπωμα στους συνεπείς οφειλέτες οι οποίοι είναι οριακοί -άρα και ευάλωτοι”. Τονίζουν δε οι ίδιες πηγές ότι τα μέτρα θα είναι “στοχευμένα και όχι οριζόντια”.

Το “βαρύ πυροβολικό” της κυβερνητικής παρέμβασης εστιάζεται, σε κάθε περίπτωση, στην αποτροπή νέου κύματος κόκκινων δανείων μέσω της ανακούφισης των δανειοληπτών που θα δυσκολευτούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους όσο κλιμακώνεται η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση.

Τα μέτρα που κοστίζουν στις τράπεζες

Σημειώνεται ότι οποιοδήποτε μέτρο ληφθεί με επιβάρυνση των τραπεζών, είτε πρόκειται για απευθείας εισφορά σε ειδικό λογαριασμό από τα κέρδη τους, είτε για έμμεση επιβάρυνση λόγω επιμήκυνσης ή άλλης αναδιάρθρωσης των ενήμερων δανείων που θα επιφέρει αύξηση των προβλέψεων, θα αξιολογηθεί από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) ο οποίος θα βγάλει τον τελικό “λογαριασμό”.

Αυτός θα πρέπει να καλυφθεί από τα συστημικά ιδρύματα βάσει σχεδίου το οποίο θα πρέπει να καταθέσουν στον Επόπτη. “Οι τράπεζες δεν μπορούν να παρουσιάσουν μεγάλο λογαριασμό -θα κοπεί αμέσως από τη Φρανκφούρτη”, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, εξηγώντας ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν μεγάλα περιθώρια να “κάψουν” κεφάλαια σε μέτρα κοινωνικής πολιτικής. 

Αντίθετη γνώμη φαίνεται πως έχει, πάντως, ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος εκτιμά ότι η κερδοφορία των συστημικών τραπεζών θα ξεπεράσει φέτος τα 3,5 δισ. ευρώ συνολικά. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διαμήνυσε κατά τη συνάντησή του με την ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου την Παρασκευή ότι οι τράπεζες θα συμβάλλουν μέσω της κερδοφορίας τους στη στήριξη των ευάλωτων συνεπών δανειοληπτών στην τρέχουσα δυσχερή οικονομική συγκυρία που διανύουμε.

Τραπεζικές πηγές υπογραμμίζουν, πάντως, ότι τουλάχιστον τα μισά από τα κέρδη που θα καταγράψουν φέτος οι τράπεζες είναι μη επαναλαμβανόμενα, καθώς προέρχονται κυρίως από την πώληση της δραστηριότητας acquiring καρτών και από χρηματοοικονομικά έσοδα (επενδύσεις).

Πού πρέπει να μειωθούν τα κέρδη

Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος της κερδοφορίας τους προέρχεται από δύο πηγές οι οποίες, σύμφωνα με την κυβέρνηση, χρήζουν “διόρθωσης”. Η πρώτη αφορά στη διαφορά μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και επιτοκίων χορηγήσεων η οποία βαίνει διαρκώς αυξανόμενη προκαλώντας την παρέμβαση της κυβέρνησης για αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΤτΕ την Παρασκευή, το μέσο επιτόκιο νέων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,05% -σε αντίθεση με το μέσο επιτόκιο χορηγήσεων που αυξήθηκε κατά 26 μονάδες βάσης (0,26%) στο 4,86%. Από τον περασμένο Ιούλιο που η ΕΚΤ έδωσε το σήμα για δυναμικό κύκλο αυξήσεων των επιτοκίων του ευρώ, το περιθώριο κέρδους των τραπεζών από τα επιτόκια σταθερά αυξάνεται. 

Το δεύτερο πεδίο στο οποίο ασκείται πίεση στις τράπεζες για διορθωτικές κινήσεις είναι οι χρεώσεις και οι προμήθειες. Το ΥΠΟΙΚ, μάλιστα, παρουσίασε στους τραπεζίτες 14 κατηγορίες χρεώσεων που θεωρούνται υπερβολικές και χρίζουν επαναξιολόγησης. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα έξοδα επανέκδοσης χρεωστικών καρτών, έκδοσης πιστωτικών καρτών, εμβασμάτων κ.λπ.

Λιγότερο πιθανή η έκτακτη εισφορά

Όσον αφορά στο ενδεχόμενο επιβολής έκτακτης εισφοράς στα κέρδη των τραπεζών, όπως εισηγήθηκε η Αντιπολίτευση και έχει νομοθετηθεί στην Ισπανία, δεν φαίνεται ιδιαιτέρως πιθανό υπό τις παρούσες συνθήκες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει φύγει οριστικά από το τραπέζι.

“Η επιβολή έκτακτης εισφοράς είναι πάντα στο χέρι μιας κυβέρνησης, αλλά δεν αρέσει καθόλου στους επενδυτές”, αναφέρει ανώτατη τραπεζική πηγή, παραπέμποντας στις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού από το Λονδίνο ότι δεν θα φορολογήσει τα κέρδη των τραπεζών.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα χρονικά περιθώρια είναι ιδιαιτέρως στενά για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, αφού το ΥΠΟΙΚ ανανεώνει το ραντεβού τους με τους τραπεζίτες σε 10 περίπου ημέρες από σήμερα (μέσα Δεκεμβρίου) προκειμένου να δει συγκεκριμένες προτάσεις τους -οι οποίες θα είναι επιπλέον και κοστολογημένες από τον Επόπτη.

Πηγή: Capital.gr