[:el]3/6/2016

Τιτάνιο αγώνα για την επιστροφή καταθέσεων ξεκινούν οι τράπεζες, εκτιμώντας ότι η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας από την ΕΚΤ, θα τονώσουν σημαντικά την εμπιστοσύνη προς το τραπεζικό σύστημα.

Από την έναρξη της κρίσης, το συνολικό ύψος των καταθέσεων της χώρας έχει μειωθεί κατά το ιλιγγιώδες ποσό των 120 δισ. ευρώ. Μόνο κατά το προηγούμενο έτος, έφυγαν από τις τράπεζες 45 δισ. ευρώ σε χαρτονομίσματα, εκ των οποίων, ευτυχώς, το 80%παρέμεινε στη χώρα, σε “στρώματα”, χρηματοκιβώτια και τραπεζικές θυρίδες.

Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι αν η ρευστότητα που βρίσκεται εκτός τραπεζικού συστήματος και ξεπερνά το 25% του ΑΕΠ, επέστρεφε στις τράπεζες, θα δρούσε καταλυτικά για την επανεκκίνηση της Οικονομίας. Κρίνουν δε ότι με την αποκατάσταση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης, καταθέσεις περίπου 25 δισ. ευρώ μπορούν και πρέπει να επιστρέψουν εντός της επόμενης διετίας στο τραπεζικό σύστημα.

Το οξύ πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετώπισαν οι τράπεζες λόγω της κρίσης και οδήγησε πέρσι το καλοκαίρι στην επιβολή των capital controls, ανέδειξε δευτερογενώς πρόβλημα κεφαλαιακής τους επάρκειας. Με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, το πρόβλημα αυτό επιλύθηκε και οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας κοντά στο 17%, δεύτερο υψηλότερο στην ευρωζώνη. Πλέον, το πρόβλημα της ρευστότητας έρχεται ξανά σε πρώτο πλάνο, αποτελώντας στην ουσία και το “στοίχημα” που θα κρίνει την επιτυχία της ανακεφαλαιοποίησής τους.

Το στοίχημα της ρευστότητας μπορεί να κερδηθεί από τις τράπεζες μέσω της αναδιάρθρωσης των πηγών άντλησης ρευστότητας με μείωση της ακριβής χρηματοδότησης, κυρίως όμως μέσω της προσέλκυσης των καταθέσεων που βρίσκονται εκτός τραπεζών και οι οποίες είναι απαραίτητες για να ξαναλειτουργήσει το τραπεζικό σύστημα.

Η επαναφορά του waiver από την ΕΚΤ που αναμένεται στις 2 Ιουνίου εκτιμάται ότι θα μειώσει την εξάρτηση των τραπεζών από τον ELA κατά 10 δισ. ευρώ. Εν συνεχεία, η αύξηση της αξίας των ενεχύρων των ελληνικών τραπεζών και το μεγαλύτερο άνοιγμα στη διατραπεζική αγορά για τη σύναψη repos, όπως επίσης και η συμμετοχή της χώρας στο QE τον Ιούλιο, έστω και για το μικρό ποσό των 2,5 δισ. ευρώ, θα δώσουν σημαντικές ανάσες ρευστότητας στις τράπεζες.

Οι ανάσες αυτές όμως θα έχουν νόημα μόνο εφόσον αρχίσουν να επιστρέφουν καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα, αποκαθιστώντας την φυσιολογική πηγή ρευστότητας που θα του επιτρέψει να χρηματοδοτήσει εκ νέου την Οικονομία.

Μέχρι στιγμής, τα στοιχεία για την πορεία των καταθέσεων δεν έχουν δείξει ενθαρρυντικά σημάδια για την επιστροφή τους. Οι καταθέσεις στα τέλη Απριλίου, βεβαίως, έδειξαν για πρώτη φορά οριακή μεταβολή μετά από τρεις συνεχείς μήνες πτώσης και διαμορφώθηκαν στα 121,426 δισ. ευρώ από 121,469 δισ. ευρώ στα τέλη του προηγούμενου μήνα.

Τον Μάρτιο 2016 οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών είχαν υποχωρήσει στα 121,469 δισ. ευρώ από 121,687 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο, 122,228 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο και 123,377 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2015.

Μεμονωμένα οι καταθέσεις των νοικοκυριών διαμορφώθηκαν στα 102,172 δισ. ευρώ από 101,398 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, 101,647 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο, 102,349 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο και 102,188 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2015. Σημειώνεται ότι τον Ιούνιο του 2015 όταν επιβλήθηκαν τα capital controls, οι καταθέσεις των νοικοκυριών βρίσκονταν στα 104,162 δισ. ευρώ, από 111,451 δισ. ευρώ τον Μάιο, δηλαδή ακριβώς ένα χρόνο πριν από σήμερα.

Στα business plan που υπέβαλαν οι τράπεζες μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, μετέθεταν τις προβλέψεις τους για επάνοδο των καταθέσεων στο τέλος του 2016 – αρχές του 2017 έναντι του προηγούμενου σχεδιασμού για επιστροφή κεφαλαίων της τάξεως των 10 δισ. ευρώ μέχρι τον Ιούνιο του 2016.

Από το ποσό των 10 δισ. ευρώ, μόλις 2 – 3 δισ. ευρώ εκτιμούσαν ότι μπορεί να επιστρέψουν στις τράπεζες μέχρι τον Ιούνιο του 2016, ενώ για την επιστροφή των υπολοίπων 7 δις. ευρώ θεωρούσαν ότι μπορεί να απαιτηθεί διάστημα 6 έως και 12 μηνών από την άρση των capital controls. Σημειώνεται ότι ο σχεδιασμός αυτός προέβλεπε άρση των capital controls μέσα σε ένα τρίμηνο από την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης τον Δεκέμβριο του 2015.

Δεδομένου ότι το χρονοδιάγραμμα της άρσης των capital controls εκτείνεται μέχρι τα μέσα του 2017, βάσει των σημερινών δεδομένων και παρά το ότι άμεσα αναμένεται ευρεία χαλάρωση των περιορισμών για τις επιχειρήσεις, φιλόδοξος μπορεί να θεωρηθεί και ένας στόχος για επιστροφή καταθέσεων 5 δισ. ευρώ, δηλαδή στο ήμισυ του αρχικού. Το πιθανότερο είναι ότι για φέτος, το μάξιμουμ των καταθέσεων που μπορεί να αναμένεται πίσω στο τραπεζικό σύστημα δεν θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ.

Αυτό τον στόχο θα κυνηγήσουν οι τράπεζες, προσεγγίζοντας έναν – έναν τους πελάτες τους που απέσυραν καταθέσεις ή έχουν άλλη επενδυτική σχέση με την τράπεζα (π.χ. αμοιβαία κεφάλαια) ή ακόμη και σχέση δανείου.

Σημειώνεται ότι για την επάνοδο των καταθέσεων που οι τράπεζες είχαν χάσει στην περίοδο Απριλίου – Ιουνίου 2012 απαιτήθηκαν 29 μήνες για την αποκατάστασή τους. Τότε, οι τράπεζες είχαν χάσει καταθέσεις 15,365 δισ. ευρώ από επιχειρήσεις και νοικοκυριά (από τα 165,952 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του 2012 στα 150,365 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2012) και η σταδιακή επιστροφή τους έγινε από τον Ιούλιο του 2012 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2014.

Πηγή: Ναυτεμπορική[:]