[:el]05/05/2017

20 απαντήσεις σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τις συμφωνίες franchising, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων καθώς και τον προσδιορισμό της εμπορικής πολιτικής

Την αποσαφήνιση κρίσιμων ζητημάτων σχετικών με τη συμβατότητα με το δίκαιο του ανταγωνισμού επιμέρους συμβατικών όρων που χρησιμοποιούνται συχνά σε συστήματα δικαιόχρησης επιχειρεί η «Ν», λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δικαιώματα που αποκτούν και τις ειδικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι συμβαλλόμενοι στις συμφωνίες franchising.

Προκειμένου η «Ν» vα καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα, άντλησε πληροφόρηση από αποφάσεις, συστάσεις και ενημερώσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθώς και από ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς (International Franchise Association -IFA, European Franchise Federatioη-EFF), αλλά και από τον Σύνδεσμο Franchise της Ελλάδας και απαντά σε 20 κρίσιμα ερωτήματα.

Δεδομένου ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει προς το παρόν νομοθετικό πλαίσιο το οποίο να διέπει την αγορά franchise, οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σ’ αυτήν, franchisors, franchisees και συμμετέχοντες στην εφοδιαστική αλυσίδα, οφείλουν να έχουν επίγνωση και να συμμορφώνονται με τους κανόνες προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Εν πολλοίς, το πλαίσιο αναφοράς που καλύπτει τη λειτουργία του κλάδου ορίζεται από:

• Τον Ν. 703/77 «περί ελέγχου μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού», όπως ισχύει σήμερα
• Το Ν. 146/1914 «περί αθέμιτου ανταγωνισμού»
• Το Π.Δ. 219/91 «περί εμπορικών αντιπροσώπων»
• Το Ν. 2239/94 «περί σημάτων», εφόσον το franchising περιέχει ανάμεσα στα άλλα και παραχώρηση χρήσης σήματος
• Τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα (174, 178-179, 371-372) για ζητήματα σχετικά με την κατάρτιση, τις διάφορες φάσεις της εκτέλεσης και τη λύση της αμφοτεροβαρούς ενοχικής σύμβασης franchising
• Τον κοινοτικό κανονισμό 330/2010
• Τον Κώδικα Δεοντολογίας του Συνδέσμου Franchise της Ελλάδας

1. 1. Πώς αντιμετωπίζονται οι συμφωνίες δικαιόχρησης (franchising) στο δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού;

Οι συμφωνίες δικαιόχρησης φέρουν τα χαρακτηριστικά κάθετης συμφωνίας μεταξύ επιχειρήσεων, αφού ρυθμίζουν την πώληση και αγορά προϊόντων/ υπηρεσιών μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά επίπεδα της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. χονδρεμπόριο, λιανεμπόριο). Στον βαθμό που οι συμφωνίες αυτές περιλαμβάνουν περιορισμούς αναφορικά με τα προϊόντα/υπηρεσίες που διατίθενται, ελέγχονται ως προς τη συμβατότητά τους με τους κανόνες ελεύθερου ανταγωνισμού, με τον ίδιο τρόπο όπως και όλες οι κάθετες συμφωνίες.

2. 2. Τι είδους περιορισμούς περιλαμβάνουν οι συμφωνίες δικαιόχρησης;

Οι συμβάσεις δικαιόχρησης περιέχουν συνήθως – εκτός από τις προβλέψεις για τα στοιχεία της επιχειρηματικής μεθόδου που μεταβιβάζονται στον δικαιοδόχο – και συνδυασμό διαφόρων κάθετων περιορισμών αναφορικά με τα προϊόντα που διανέμονται. Συνήθως, περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό επιλεκτικής διανομής ή/και υποχρέωσης μη άσκησης ανταγωνισμού σε σχέση με τα προϊόντα/υπηρεσίες που διατίθενται ή/και αποκλειστικής διανομής (ή ηπιότερων μορφών τους).

3. 3. Πότε δημιουργεί πρόβλημα στον ανταγωνισμό ένα σύστημα δικαιόχρησης;

Ένα σύστημα δικαιόχρησης δεν θίγει αυτόν καθαυτόν τον ανταγωνισμό. Εξετάζονται, όμως, κατά περίπτωση, οι όροι λειτουργίας του και κυρίως τυχόν περιοριστικοί όροι που αποτυπώνονται στη συμφωνία μεταξύ των μερών. Συνήθως, όροι αναγκαίοι για τη διαφύλαξη της κοινής ταυτότητας και φήμης του δικτύου δικαιόχρησης είναι θεμιτοί και δικαιολογημένοι. Ωστόσο, άλλοι περιορισμοί ιδιαίτερης σοβαρότητας (π.χ. καθορισμός τιμών μεταπώλησης) δεν δικαιολογούνται και συνιστούν παραβάσεις του δίκαιου ανταγωνισμού.

4. 4. Με βάση ποιους κανόνες αξιολογούνται οι συμφωνίες δικαιόχρησης υπό το πρίσμα του δίκαιου ανταγωνισμού;

Οι εθνικοί και ενωσιακοί κανόνες για την προστασία του ανταγωνισμού θεσπίζουν τεκμήριο νομιμότητας για τις κάθετες συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών δικαιόχρησης, το οποίο ισχύει όταν το μερίδιο αγοράς του δικαιοπάροχου-προμηθευτή ή του δικαιοδόχου-αγοραστή στην εκάστοτε σχετική αγορά δεν υπερβαίνει το όριο του 30%. Απαραίτητη, ωστόσο, προϋπόθεση για την εφαρμογή του ευεργετήματος αυτού είναι η απουσία, ανεξαρτήτως ποσοστού, περιοριστικών όρων που θεωρούνται ιδιαίτερα βλαπτικοί για τον ανταγωνισμό (περιορισμοί ιδιαίτερης σοβαρότητας). Οι βασικοί κανόνες για την αξιολόγηση των συμφωνιών δικαιόχρησης υπό το πρίσμα του δίκαιου ανταγωνισμού αποτυπώνονται στον Κανονισμό (Ε.Ε.) 330/20101 και στις ερμηνευτικές κατευθυντήριες γραμμές για τους κάθετους περιορισμούς που έχει εκδώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και που εφαρμόζονται, παράλληλα με το ελληνικό δίκαιο, από την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.

5. 5. Με ποιον τρόπο παρεμβαίνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού;

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει παρέμβει μετά από καταγγελίες, αλλά και αυτεπαγγέλτως, σε υποθέσεις συστημάτων δικαιόχρησης και έχει εξετάσει τις συμβατικές ρήτρες αλλά και εν γένει τους όρους λειτουργίας των συστημάτων αυτών. Με τρεις σημαντικές αποφάσεις της (υποθέσεις DIA, CARREFOUR και ΓΕΡΜΑΝΟΣ) αποσαφήνισε το πεδίο εφαρμογής των εθνικών και ενωσιακών κανόνων ανταγωνισμού (άρθρα 1 του Ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ) και επέβαλε υψηλά πρόσημα συνολικού ύψους περίπου 23 εκατ. ευρώ στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις για παραβάσεις των κανόνων αυτών. Οι αποφάσεις αυτές της Επιτροπής, οι οποίες και επικυρώθηκαν στην ουσία τους από το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών (κατόπιν προσφυγών που είχαν ασκήσει οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις), παρέχουν στις επιχειρήσεις χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την αξιολόγηση των συμφωνιών δικαιόχρησης υπό το πρίσμα του δίκαιου ανταγωνισμού, και ειδικότερα για τους συμβατικούς όρους που μπορεί να θεωρηθούν προβληματικοί.

6. 6. Επιτρέπεται ο καθορισμός της τιμολογιακής πολιτικής του franchisee οπό τον franchisor;

Ο καθορισμός της τιμολογιακής πολιτικής του franchisee από τον franchisor (άμεσος ή έμμεσος καθορισμός τιμών μεταπώλησης) συνιστά πρόδηλο περιορισμό του ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, εξ αντικειμένου παράβαση που επισύρει κυρώσεις.

7. 7. Ωστόσο οι συμφωνίες δικαιόχρησnς εμπεριέχουν όρους περί εμπορικής πολιτικής. Αυτό είναι θεμιτό;

Ενίοτε, οι συμφωνίες δικαιόχρησης εμπεριέχουν συμβατικούς όρους για την υποχρέωση των franchisees να ακολουθούν όχι μόνο τις οργανωτικές αρχές του συστήματος franchise, αλλά και την εν γένει εμπορική πολιτική του και ειδικότερα την τιμολογιακή πολιτική που καθορίζει ο franchisοr (μέσω επιβολής παγίου ή ελάχιστου επιπέδου τιμής μεταπώλησης των προϊόντων της συμφωνίας). Οι συμβατικοί αυτοί όροι μπορεί να είναι παραβατικοί διότι οι δικαιοδόχοι, ως ανεξάρτητοι επιχειρηματίες, φέρουν τους εμπορικούς ή χρηματοοικονομικούς κινδύνους από τη δραστηριοποίησή τους στην αγορά κι ως εκ τούτου δικαιούνται να έχουν την ελευθερία να καθορίζουν τις βασικές τουλάχιστον παραμέτρους της εμπορικής τους πολιτικής, ακόμη και στην περίπτωση ενός δικτύου δικαιόχρησης με τη στενή και συνεχή συνεργασία μεταξύ δικαιοπάροχου και δικαιοδόχου που αυτή συνεπάγεται. Ωστόσο, κατ’ εξαίρεση, ο καθορισμός τιμών μεταπώλησης μπορεί να είναι αναγκαίος για τη διοργάνωση, σε ένα σύστημα δικαιόχρησης, μιας συντονισμένης εκστρατείας χαμηλών τιμών σύντομης συνολικής διάρκειας (2 έως 6 εβδομάδων) και άρα να κριθεί συμβατός με τους κανόνες ανταγωνισμού.

8. 8. Ποιοι είναι οι έμμεσοι τρόποι καθορισμού και ελέγχου εφαρμογής της τιμολογιακής πολιτικής του franchisor;

Σε περίπτωση συμβατικών όρων που ενέχουν απευθείας καθορισμό τιμών μεταπώλησης, ο περιορισμός του ανταγωνισμού είναι εμφανής. Ωστόσο, ο καθορισμός των τιμών μεταπώλησης μπορεί επίσης να επιτευχθεί και με έμμεσο τρόπο. Τέτοια παραδείγματα είναι, μεταξύ άλλων: ο καθορισμός περιθωρίου κέρδους δικαιοδόχου, ο καθορισμός ανωτάτου επιπέδου έκπτωσης που μπορεί να χορηγήσει ο δικαιοδόχος από ένα καθορισμένο επίπεδο τιμών, η εξάρτηση χορήγησης από το δικαιοπάροχο εκπτώσεων ή επιστροφής δαπανών προώθησης από συντήρηση συγκεκριμένου επιπέδου τιμών, η σύνδεση της καθορισμένης τιμής μεταπώλησης με τις τιμές μεταπώλησης των ανταγωνιστών, η επιβολή κυρώσεων, καθυστέρηση ή αναβολή παραδόσεων προϊόντων από τον δικαιοπάροχο και η καταγγελία συμβάσεων σε συνάρτηση με την τήρηση συγκεκριμένου επιπέδου τιμών.

9. 9. Επιτρέπεται ο ορισμός προτεινόμενων ή/και ανώτατων τιμών;

Συμβατικοί όροι που προβλέπουν την παροχή στον franchisee από τον franchisor καταλόγου συνιστώμενων/προτεινόμενων ή ανώτατων τιμών είναι, κατ’ αρχάς, συμβατοί με το δίκαιο του ανταγωνισμού. Ωστόσο, πρέπει να αποφεύγεται η δέσμευση των franchisees για την τήρηση των προτεινόμενων αυτών τιμών. Επομένως, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται από τον franchisor έμμεσοι τρόποι ή μέτρα (π.χ. απειλή ή επιβολή κυρώσεων, εκπτώσεις και άλλα χρηματικά κίνητρα), ώστε οι προτεινόμενες ή ανώτατες αυτές τιμές να λειτουργούν στην πράξη ως καθορισμένες τιμές μεταπώλησης.

10. 10. Τι γίνεται στην περίπτωση που ο franchisor έχει ισχυρή θέση στην αγορά;

Τότε υπάρχει κίνδυνος οι προτεινόμενες ή ανώτατες τιμές να λειτουργούν ως εστιακό σημείο για τους περισσότερους μεταπωλητές, οδηγώντας τελικά στην ομοιόμορφη εφαρμογή αυτού του επιπέδου τιμών. Παράλληλα, εάν χρησιμοποιείται λογισμικό σύστημα εμπορικής διαχείρισης εντός του δικτύου δικαιόχρησης, η διαχείριση τιμών από το franchisee πρέπει να είναι τεχνητά δυνατή και όχι υπέρμετρα δυσχερής ή/και χρονοβόρα στην πράξη. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θεωρεί χρήσιμο στα εγχειρίδια χρήσης και εκπαίδευσης των δικαιοδόχων να υπάρχει σαφής πρόβλεψη για τη δυνατότητα αλλαγής των τιμών στο λογισμικό αυτό σύστημα και σε γενικές γραμμές, πρέπει να αποφεύγονται πρακτικές που επιτείνουν τη διαρθρωτική ακαμψία των τιμών.

11. 11. Επιτρέπεται ο περιορισμός των αμοιβαίων προμηθειών μεταξύ franchisees ενός συστήματος;

Ο περιορισμός αμοιβαίων προμηθειών μεταξύ εξουσιοδοτημένων διανομέων στο πλαίσιο ενός συστήματος επιλεκτικής διανομής θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρός περιορισμός του ανταγωνισμού. Οι franchisees πρέπει να παραμένουν ελεύθεροι να προμηθεύονται τα συμβατικά προϊόντα από άλλους εξουσιοδοτημένους διανομείς του δικτύου, οι οποίοι δραστηριοποιούνται είτε στο ίδιο είτε σε διαφορετικό επίπεδο του εμπορίου. Επομένως, η επιλεκτική διανομή δεν μπορεί να συνδυαστεί με κάθετους περιορισμούς που αποσκοπούν στο να εξαναγκάσουν franchisees να προμηθεύονται τα συμβατικά προϊόντα αποκλειστικά από συγκεκριμένη πηγή, για παράδειγμα, υποχρέωση αποκλειστικής προμήθειας από τον franchisor. Αντιστρόφως ο franchisor μπορεί να απαγορεύει στους franchisees που συμμετέχουν στο σύστημα να πωλούν σε άλλους μη εξουσιοδοτημένους διανομείς, δηλαδή σε μεταπωλητές που δεν συμμετέχουν στο δίκτυο. Με άλλα λόγια, στις περιπτώσεις που ένα σύστημα δικαιόχρησης λειτουργεί ως δίκτυο επιλεκτικής διανομής, γεγονός που συμβαίνει κατά κανόνα, πρέπει να επιτρέπεται στον franchisee να προμηθεύεται προϊόντα και από άλλα μέλη του δικτύου δικαιόχρησης και σε οποιαδήποτε τιμή συμφωνηθεί μεταξύ τους.

12. 12. Επιτρέπεται η θέσπιση υποχρέωσης μη ανταγωνισμού του franchisee μετά τη λήξη της σύμβασης με τον franchisor;

Συμβατικοί όροι περί υποχρέωσης μη ανταγωνισμού μετά τη λήξη της σύμβασης δικαιόχρησης είναι κατ’ αρχάς θεμιτοί και δικαιολογημένοι, προκειμένου ιδίως να προστατευθεί η τεχνογνωσία και τα άλλα στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας του franchisor εν γένει. Ωστόσο, ελέγχονται ως προς τη χρονική διάρκεια και το εύρος τους με βάση τους κανόνες ανταγωνισμού, ώστε να μη θεσπίζουν υπέρμετρους περιορισμούς. Κατά κανόνα, τέτοιοι περιορισμοί είναι συμβατοί με τους κανόνες ανταγωνισμού για εύλογο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της σύμβασης (1 έτος) και εφόσον η γεωγραφική περιοχή που καταλαμβάνει η υποχρέωση μη ανταγωνισμού τελεί σε αντιστοιχία με την περιοχή δραστηριοποίησης του franchisee κατά τη διάρκεια της σύμβασης.

13. 13. Ποιες προκλήσεις αναδεικνύει το φαινόμενο της συγκέντρωσης και οι εξαγορές;

Τα συστήματα franchise ήταν ανέκαθεν και εξακολουθούν να είναι στόχοι επενδύσεων και εξαγορών. Μάλιστα, σε πολλές αγορές η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά, ως αποτέλεσμα της πληθώρας εξαγορών που υλοποιήθηκαν τα πρόσφατα χρόνια σε διάφορους κλάδους, από τα τρόφιμα μέχρι το λιανικό εμπόριο, τη φιλοξενία κ.α. Η ενίσχυση του ανταγωνισμού έχει ως αποτέλεσμα μεγάλοι όμιλοι να στοχεύουν σε διεύρυνση του χαρτοφυλακίου μαρκών που αναπτύσσουν, όπως π.χ. στην Ελλάδα η Vιvartia με τη Goody’s που απέκτησε την Eνerest ενισχύοντας το χαρτοφυλάκιο της, το οποίο περιλαμβάνει επίσης σήματα εστίασης όπως Flocafe, La Pasteria, Olympic Catering, Papagallino, Olympus Plaza Food Parks και Kuzina. Στον χώρο της φιλοξενίας, σε διεθνή κλίμακα, ενδεικτική είναι η Marriott που ελέγχει σχεδόν 30 εμπορικές επωνυμίες (aπό τα Ritz Carlton, BVLGARI Hotel & Resorts, JW Marriott, Courtyard by Marriott, μέχρι τα Le Meridien, Design Hotels και τα Renaissance Hotels), ενώ η Starwood Hotels & Resorts διαθέτει 12 σήματα και η Ηiltοn πάνω από 10.

14. 14. Ποια οφέλη προκύπτουν από την απόκτηση ανταγωνιστικών σημάτων franchise;

Οι όμιλοι που προβαίνουν σε αγορές συστημάτων franchise στοχεύουν σε διευρυμένη πελατειακή βάση, καλύτερη διαπραγματευτική ισχύ ως προς την αλυσίδα προμηθευτών και πιο φιλική στον καταναλωτή τιμολογιακή πολιτική. Ενδεικτικές συνέργειες μεταξύ δύο μαρκών Α και Β μπορεί να είναι: η χρήση της μάρκας Α για ορισμένα τμήματα της αγοράς και της Β για άλλα, με στόχο χαμηλότερο κόστος απόκτησης νέων πελατών, η πρόσβαση σε ένα δίκτυο franchisees που μπορούν να γίνουν υποψήφιοι επενδυτές σε άλλα εμπορικά σήματα του ομίλου συμβάλλοντας στην ανάπτυξή του, η εξοικονόμηση κόστους εργασίας λόγω του μετασχηματισμού ορισμένων θέσεων εργασίας που θα εξυπηρετούν τόσο τις ανάγκες της μάρκας Α όσο και αυτές της μάρκας Β, η απόκτηση μεγαλύτερης αγοραστικής δύναμης και η εξασφάλιση εκπτώσεων από προμηθευτές της μάρκας Α που θα μπορούν να γίνουν και προμηθευτές της μάρκας Β, ο συνδυασμός τεχνολογιών και back-office δραστηριοτήτων από λογισμικό, πλατφόρμα ιστότοπου και logistics μέχρι υποστήριξη ΙΤ, εξυπηρέτηση πελατών και διαφήμιση.

15. 15. Σε ποιες περιπτώσεις αναδύονται νομικά θέματα για τα οποία πρέπει να είναι προετοιμασμένος ο franchisor;

Όταν ένας επενδυτής αγοράζει συστήματα δικαιόχρησης σε μη συνδεδεμένες βιομηχανίες, τα νομικά ζητήματα που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό είναι μηδαμινά. Αλλά όταν αποκτώνται ανταγωνιστικά συστήματα franchise, ο στόχος της ανάπτυξης συνεργειών φέρνει στο προσκήνιο σημαντικά νομικά ζητήματα. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να μην παραβιάζονται τα συμβατικά, νομικά και άλλα δικαιώματα των franchisees .

16. 16. Πότε μπορεί να προκύψουν νομικοί περιορισμοί;

Νομικοί περιορισμοί δεν προκύπτουν όταν μια εταιρεία κατέχει ανταγωνιστικά συστήματα που δεν είναι franchised. Ο ιδιοκτήτης είναι ελεύθερος να συνδυάζει οποιαδήποτε ή όλες τις πτυχές ενός συστήματος που ανήκει σε εταιρεία με το άλλο σύστημα που ανήκει στον όμιλο χωρίς να παραβιάζει δικαιώματα. Αν όμως ένα από τα συστήματα είναι franchised ή και τα δύο συστήματα δικαιούνται franchise από τον ίδιο δικαιοπάροχο (franchisor), πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν τα δικαιώματα των franchisees.

17. 17. Ποιο είναι τα επίμαχα σενάρια στο πλαίσιο της ανάδειξης συνεργειών μεταξύ των συστημάτων ανταγωνιστικών brands που έχουν αποκτηθεί από έναν όμιλο;

Οι αλλαγές στη δομή του ομίλου ως αποτέλεσμα της κατοχής ανταγωνιστικών συστημάτων δικαιόχρησης θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν τα δικαιώματα των franchisees, εάν οι αλλαγές αυτές μεταφέρονται από ένα σύστημα που ανήκει στην επιχείρηση σε ένα σύστημα franchised (C2F), από ένα franchised σύστημα σε ένα σύστημα που ανήκει στην-επιχείρηση (F2C) ή από ένα σύστημα franchised σε άλλο franchised σύστημα (F2F). Σε καθένα από αυτά τα σενάρια που αφορούν franchised συστήματα, πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή για παράδειγμα: α) σ’ ένα σενάριο C2F, μονάδες που ανήκουν σε εταιρεία προστίθενται σε περιοχές που αναπτύσσεται δίκτυο franchise ή προστίθενται στις λειτουργίες του συστήματος franchise πτυχές του συστήματος άλλης εταιρείας, β) σ’ ένα σενάριο F2C, μονάδες δικαιόχρησης σε ένα σύστημα προστίθενται στις αγορές στις οποίες λειτουργούν εταιρικές μονάδες ή λειτουργίες του συστήματος δικαιόχρησης προστίθενται στις λειτουργίες του συστήματος που ανήκει στην εταιρεία, γ) σ’ ένα σενάριο F2F, οι μονάδες σε ένα σύστημα δικαιόχρησης προστίθενται στις περιοχές δικαιοχρησίας άλλου συστήματος ή οι λειτουργίες ενός συστήματος δικαιόχρησης προστίθενται σε ένα άλλο σύστημα δικαιόχρησης.

18. 18. Ποιοι είναι οι νομικοί περιορισμοί;

Ο franchisor που κάνει αλλαγές μετά την απόκτηση ενός συστήματος franchise – σε οποιαδήποτε από τις κατηγορίες C2F, F2C ή F2F – πρέπει να διερευνήσει πιθανούς ένδικους ισχυρισμούς όπως π.χ. παραβίαση της σύμβασης (καταπάτηση κατά παράβαση των συμβατικών εδαφικών δικαιωμάτων τους, προσπάθειες επιβολής αλλαγών στο σύστημα που δεν επιτρέπονται από τη σύμβαση και παραβίαση των διατάξεων περί μεταφοράς της σύμβασης franchise), αλλά και παραβίαση του μνημονίου καλής πίστης και δίκαιης αντιμετώπισης, παραβίαση των νόμων περί σχέσης δικαιόχρησης (εάν ο franchisor τερματίσει τους μη συμμορφούμενους franchisees ενός από τα εμπορικά σήματα, καθώς εκείνοι δεν μπορούν να υιοθετήσουν αλλαγές), αθέμιτο ανταγωνισμό (όπως για τη μεταβίβαση πλεονεκτημάτων συστήματος δικαιόχρησης σε ανταγωνιστικές εταιρείες που ανήκουν στον όμιλο), απάτη (όπως η απόκρυψη ή παράλειψη σημαντικών γεγονότων από τους δικαιοδόχους), παραβίαση των αντιμονοπωλιακών νόμων (όπως τα θέματα τιμολόγησης) και άλλες νομικές παραβιάσεις (π.χ. αθέμιτες παρεμβάσεις, εταιρική κατασκοπεία, κλοπή εμπορικών μυστικών και παρότρυνση των εργαζομένων να παραβιάζουν τις συμβάσεις τους).

19. 19. Ποιες επιχειρηματικές αλλαγές μπορούν να οδηγήσουν σε νομικές αξιώσεις;

Η καθιέρωση νέων μονάδων franchise της μάρκας Α σε περιοχές στις οποίες έχει παρουσία η μάρκα Β ή η πώληση προϊόντων και υπηρεσιών της μάρκας Α στις περιοχές που υπάρχουν franchisees της μάρκας Β – κατά παράβαση της σύμβασης, της συμφωνίας καλής πίστης και των δικαιωμάτων των franchisees της μάρκας Β. Σημαντική είναι επίσης η διαρροή εμπιστευτικών και αποκλειστικών πληροφοριών μεταξύ των εμπορικών σημάτων, η αθέμιτη μεταφορά υφιστάμενων πλεονεκτημάτων από το ένα σύστημα στο άλλο σύστημα και η δημιουργία νέων δομών τιμολόγησης και συνδυασμού πολιτικών μάρκετινγκ της μάρκας Α με τη μάρκα Β, με τρόπο που μειώνει το ένα σήμα σε σχέση με το άλλο.

20. 20. Πότε πρέπει να γίνει αξιολόγηση των κινδύνων;

Πριν αποφασιστεί η απόκτηση και στη συνέχεια ο συνδυασμός ανταγωνιστικών συστημάτων franchise πρέπει να εξεταστούν πιθανά οφέλη και τυχόν νομικές απαιτήσεις. Μια εκτίμηση επικινδυνότητας πρέπει να γίνει και μετά την απόκτηση αλλά και κάθε φορά που προτείνεται μια αλλαγή που θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε μια νομική απαίτηση των τύπων που περιγράφονται παραπάνω. Και, πέρα από τις νομικές απαιτήσεις, ο δικαιοπάροχος που προτείνει την τροποποίηση του συστήματος πρέπει να εξετάσει πώς θα επηρεαστούν οι σχέσεις franchisor-franchisee ως αποτέλεσμα της προτεινόμενης τροποποίησης. Η ανάλυση αυτή είναι πιθανό να οδηγήσει σε ορισμένες προτάσεις που θα πρέπει να προχωρήσουν, ενώ άλλες πιθανόν να δημιουργήσουν κίνδυνο, επομένως εκεί πρέπει να προκριθεί να παραμείνουν ως ξεχωριστές λειτουργίες. Ο συνδυασμός συστημάτων δικαιόχρησης μπορεί να είναι περίπλοκος και η κατάλληλη νομική καθοδήγηση είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί η ρήξη στη σχέση franchisor -franchisee.

Πηγή: Ναυτεμπορική[:]