04/09/2020

Ο «χρυσός κανόνας» που ξορκίζει την πτώχευση και τη ρευστοποίηση των περιουσιών οφειλετών

Δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες, σε έως και 240 μηνιαίες δόσεις, χωρίς να υπάρξει ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη, θα προσφέρει ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας. Η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού αφήνει το περιθώριο για επιδότηση του στεγαστικού δανείου για την κύρια κατοικία -εφόσον υπάρχει- αλλά και για «κούρεμα» οφειλών προς το Δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία), το οποίο θα μπορεί να φτάνει ακόμη και στο 95% ειδικά για τους τόκους και τις προσαυξήσεις.

Οι ρυθμίσεις που θα μπορούν να επιτυγχάνονται εξωδικαστικά θα διαρκούν ακόμη και 20 χρόνια, ενώ ο βασικός «κανόνας» που θα πρέπει να τηρείται προκειμένου να υπάρξει συμφωνία και να μην οδηγηθεί ο οφειλέτης σε πτώχευση (κατά συνέπεια και αναγκαστική πώληση όλης της περιουσίας του) θα είναι ο εξής: Να προκύπτει ότι οι πιστωτές -εφορία, ασφαλιστικό ταμείο και τράπεζες- θα εισπράξουν περισσότερα στο βάθος της 20ετίας από τον οφειλέτη από όσα θα εισέπρατταν αν προχωρούσαν «εδώ και τώρα» στην εκποίηση της περιουσίας του οφειλέτη.

Θα προκύπτει από ηλεκτρονική πλατφόρμα

Η τήρηση αυτού του κανόνα δεν θα επαφίεται στην εκτίμηση ούτε του οφειλέτη ούτε των πιστωτών, αλλά θα προκύπτει αυτόματα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα γίνεται η διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης. Μαθηματική φόρμουλα θα υπολογίζει το ποσό που θα μπορεί να πληρώνει κάθε μήνα ο οφειλέτης για την εξυπηρέτηση του χρέους του, ενώ αυτόματα θα γίνεται και η κατανομή αυτού του ποσού μεταξύ των πιστωτών.

Η τρέχουσα αξία της περιουσίας του οφειλέτη. θα προκύπτει από εκτιμητές, οπότε από τη στιγμή που θα υπάρχουν όλα τα δεδομένα στο «τραπέζι» θα βγαίνει και εύκολα το συμπέρασμα αν οι πιστωτές θα ικανοποιούνται καλύτερα από την εξωδικαστική ρύθμιση ή από την πτώχευση. Αντίστοιχα, για τον οφειλέτη, θα παρέχονται όλες οι προϋποθέσεις για οικονομική εξυγίανση χωρίς να χαθούν περιουσιακά στοιχεία, ενώ κατά την περίοδο εξυπηρέτησης του χρέους  – θα πρέπει η μηνιαία καταβολή να μην είναι μικρότερη των 50 ευρώ – θα διασφαλίζεται και η προστασία από αναγκαστικά μέτρα, αλλά και η έκδοση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας. Το σημαντικό είναι ότι η τελική ρύθμιση θα μπορεί να περιλαμβάνει και «κούρεμα» οφειλών, ενώ οι δόσεις για την τακτοποίηση των χρεών προς το Δημόσιο θα μπορούν να φτάνουν ακόμη και στις 240. Όσο για την επιδότηση του στεγαστικού δανείου – αν υπάρχει – θα καταβάλλεται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που προβλέπονταν μέχρι σήμερα για την πλατφόρμα των κόκκινων στεγαστικών δανείων, μέσω της οποίας δόθηκαν τελικώς επιδοτήσεις μόνο σε λίγες εκατοντάδες δανειοληπτών.

Η διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης θα είναι η εξής:

1 Θα ελέγχεται αν το φυσικό ή νομικό πρόσωπο θα μπορεί να υποβάλλει αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση. Εξαιρούνται φυσικά ή νομικά πρόσωπα αν το 90% των οφειλών τους σε τράπεζες, Δημόσιο και Ταμεία αφορά έναν χρηματοδοτικό φορέα ή αν το συνολικό ύψος της οφειλής δεν ξεπερνά τα 10.000 ευρώ. Επίσης, θα εξαιρούνται όσοι έχουν κάνει αίτηση υπαγωγής σε άλλες διαδικασίες, όπως στον νόμο Κατσέλη (3869/2010), ή άλλους νόμους, όπως ο 4307/2014 και ο 4469/2017. Βεβαίως δίνετα1 η δυνατότητα παραίτησης από τις προηγούμενες διαδικασίες προκειμένου να γίνει αίτηση στον νέο εξωδικαστικό. Τέλος, εξαιρούνται όσοι έχουν καταδικαστεί για φοροδιαφυγή ή αν έχουν υπαχθεί οριστικά σε άλλη διαδικασία ρύθμισης.

2 Θα υποβάλλεται η αίτηση για την εξωδικαστική ρύθμιση ηλεκτρονικά μέσω πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και οι τράπεζες θα μπορούν και αυτά να καλούν τον οφειλέτη για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών, καλώντας τον να υποβάλει τη σχετική αίτηση μέσα σε προθεσμία 30 ημερών.

3 Ο οφειλέτης θα πρέπει να υποβάλει σειρά στοιχείων. Μεταξύ αυτών κατάλογο περιουσιακών στοιχείων με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία, ώστε να μπορεί να προσδιοριστεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας σε περίπτωση που δεν αποδώσει η εξωδικαστική διαδικασία. Επίσης, πλήρη στοιχεία, για τα εισοδήματα, κατάλογο των πιστωτών κ.λπ.

4 Ο οφειλέτης θα πρέπει να παραχωρεί στους πιστωτές του (Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία) άδεια για επεξεργασία και διασταύρωση δεδομένων. Ουσιαστικά, θα υπάρχει πλήρης άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου. Η άδεια θα αφορά την άρση του απορρήτου και για τον ή την σύζυγο του αιτούντα καθώς και τα εξαρτώμενα μέλη.

5 Αν δεν υπογραφεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών εντός δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη. Δηλαδή, το δίμηνο θα είναι το χρονικό περιθώριο εντός του οποίου θα πρέπει να κλείσει η συμφωνία.

6 Κατά την εξέταση του αιτήματος του εξωδικαστικού συμβιβασμού θα πρέπει να ελέγχεται ότι διασφαλίζονται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις. Τα τελικά ποσά αποπληρωμής που θα προκύπτουν:

• δεν επιτρέπεται να φέρουν οποιονδήποτε καταλαμβανόμενο πιστωτή σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη. • ποσά και άλλα ανταλλάγματα που απομένουν μετά την κατά προτεραιότητα κατανομή ποσών και άλλων ανταλλαγμάτων, κατανέμονται σε όλους τους πιστωτές συμμέτρως κατά το μέρος των απαιτήσεών τους που απομένει ανεξόφλητο. Για τον υπολογισμό των ποσών διανομής μεταξύ των πιστωτών, θα αφαιρούνται το σύνολο των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα, το 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί, αλλά και το 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου από τόκους και προσαυξήσεις.

7 Αν η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο. Οι συναινούντες πιστωτές αποδέχονται, ή τεκμαίρεται ότι αποδέχονται, καθόσον αφορά το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ότι η ρύθμιση καθιστά την επιχείρηση του οφειλέτη βιώσιμη ή, εφόσον πρόκειται για φυσικό πρόσωπο που δεν ασκεί επιχείρηση, αποτρέπει την αφερεyγυότητά του.

8 Με την επίτευξη σύμβασης αναδιάρθρωσης, δεν επιτρέπεται σε πιστωτή η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης και αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση απαιτήσεως που ρυθμίσθηκε με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης, για όλη m διάρκειά mς και υπό τον όρο τήρησής mς.

9 Αν κατά τον χρόνο επίτευξης της σύμβασης αναδιάρθρωσης σύμφωνα με το παρόν, εκκρεμεί εναντίον του οφειλέτη, η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για απαίτηση που ρυθμίστηκε, επισπευδόμενη από ρυθμισμένο πιστωτή, αυτή αναστέλλεται.

10 Για να γίνει η συμφωνία αποδεκτή και από το Δημόσιο θα πρέπει: • Οι απαιτήσεις από το Δημόσιο να μην υπερβαίνουν το 1,5 εκατ. ευρώ. •Το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μικρότερο από το σύνολο των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη. Αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο δεν θα μπορεί να γίνεται σε περισσότερές από 240 δόσεις, ενώ η κάθε δόση δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη των 50 ευρώ.

11 Σε περίπτωση που η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών αφορά δάνειο το οποίο εξασφαλίζεται με την κύρια κατοικία του οφειλέτη, τότε παρέχεται επιδότηση των οφειλόμενων δόσεων υπό την προϋπόθεση ότι ικανοποιούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α. πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια επιλεξιμότητας του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 και διαθέτει Βεβαίωση Ευάλωτου

β. ο οφειλέτης έχει περιέλθει σε οικονομική αδυναμία ή σε επιδείνωση των εισοδημάτων του και

200. το υπόλοιπο της οφειλής από το δάνειο που εξασφαλίζεται με την κύρια κατοικία του οφειλέτη, δεν υπερβαίνει το όριο των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ ανά πιστωτή.

Πηγή: Ναυτεμπορική