[:el]23/03/2017

Αναλυτικές οδηγίες ΑΑΔΕ: Ως τιμή πρώτης προσφοράς ορίζεται η εμπορική αξία κατά τον χρόνο της κατάσχεσης – Ισχύει η κατάθεση από κάθε πλειοδότη εγγυοδοσίας ίσης με το 30% (αντί του 100% αυτής που ίσχυε) της τιμής της πρώτης προσφοράς

Τα κατασχεμένα ακίνητα εκτιμώνται με βάση την εμπορική αξία αυτών κατά τον χρόνο της κατάσχεσης, η οποία ορίζεται και ως τιμή πρώτης προσφοράς. Για τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχή όπου ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων για τον υπολογισμό του φόρου μεταβίβασης, η τιμή πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται της αξίας αυτής, όπως ισχύει κατά τον χρόνο επιβολής της κατάσχεσης ή κατά τον χρόνο έκδοσης του προγράμματος πλειστηριασμού αντίστοιχα, ενώ ισχύει η κατάθεση από κάθε πλειοδότη εγγυοδοσίας ίσης με το 30% (αντί του 100% αυτής που ίσχυε) της τιμής της πρώτης προσφοράς.

Μετά την κατάσχεση βέβαια ακινήτου, η εκμίσθωσή του από τον οφειλέτη ή τον τρίτο κύριο ή νομέα ή η παραχώρηση της χρήσης ή κατοχής του με βάση άλλη έννομη σχέση μπορεί να καταγγελθεί από τον υπερθεματιστή μέσα σε προθεσμία ενός μηνός (αντί τριών μηνών που ίσχυε) από τη μεταγραφή της περίληψης της κατακυρωτικής έκθεσης. Με την καταγγελία αυτή η μίσθωση ή άλλη έννομη σχέση λύεται μετά από δύο μήνες (αντί εξάμηνου που ίσχυε) και προχωρά η εκτέλεση. Δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης δεν θίγεται και η περίληψη εκτελείται κατά του μισθωτή, αφού περάσουν οι προθεσμίες που αρχίζουν αφότου η περίληψη επιδοθεί στο μισθωτή. Αυτά επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, σε αναλυτική εγκύκλιο (ΠΟΛ. 1041/20.3.2017) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με την οποία δίδονται αρμοδίως διευκρινίσεις για τους πλειστηριασμούς ακινήτων, για τα ακατάσχετα, για τις πολλαπλές κατασχέσεις, ακόμη και για την άρση του τραπεζικού απορρήτου, όπως ισχύουν μετά την 1η Ιανουαρίου 2016.

Συγκεκριμένα, στην εν λόγω εγκύκλιο καταγράφονται οι σημαντικότερες μεταβολές που επήλθαν στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) στο πεδίο εφαρμογής της είσπραξης των δημοσίων εσόδων με την εφαρμογή του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ύστερα και από τις αλλαγές που επήλθαν σε αυτόν με βάση τις διατάξεις του όγδοου άρθρου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4334/2015». Με βάση εξάλλου τις διατάξεις του ανωτέρω άρθρου οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται όταν η επίδοση της επιταγής προς εκτέλεση με την οποία αρχίζει η διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης (κατ’ άρθρο 924 ΚΠολΔ) διενεργείται μετά την 1η Ιανουαρίου 2016.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τις νέες οδηγίες το απόρρητο των κάθε μορφής καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και των άυλων μετοχών που καταχωρίζονται στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ) του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών δεν ισχύει έναντι του δανειστή που έχει δικαίωμα κατάσχεσης της περιουσίας του δικαιούχου της κατάθεσης ή της μετοχής, ενώ το απόρρητο αίρεται μόνο για το χρηματικό ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του δανειστή. Σε κάθε περίπτωση βέβαια οι τράπεζες, όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, οφείλουν να ενημερώνουν για τα ακατάσχετα επιδόματα, βοηθήματα, μισθούς και συντάξεις με βάση τα ισχύοντα όρια.

Θα πρέπει πάντως να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τις νέες διατάξεις καταργούνται κατηγορίες ακατάσχετων, με αποτέλεσμα να εξαιρούνται πλέον από την κατάσχεση τα πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, και προκειμένου για πρόσωπα που με την προσωπική τους εργασία αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, τα πράγματα τα οποία είναι απαραίτητα για την εργασία τους (ο ΚΕΔΕ ορίζει στο άρθρο 17 τα ακατάσχετα κινητά πράγματα).

Επίσης υιοθετείται και στο δίκαιο της (κοινής) αναγκαστικής εκτέλεσης το σύστημα των πολλαπλών κατασχέσεων και ως εκ τούτου, σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα ισχύουσες ρυθμίσεις, επιτρέπεται η δυνατότητα επιβολής πολλαπλών κατασχέσεων επί του ιδίου πράγματος, ενώ στον ΚΕΔΕ προβλέπεται ήδη το σύστημα των πολλαπλών κατασχέσεων τόσο για κινητά όσο και για ακίνητα.

Ταυτόχρονα, με βάση το νέο καθεστώς, μειώνεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να διεξαχθεί πλειστηριασμός ή αναπλειστηριασμός, από 1 έως 31 Αυγούστου (αντί από 1 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου όπως ίσχυε), εκτός αν πρόκειται για πράγματα που μπορεί να υποστούν φθορά, καθώς και όταν πρόκειται για πλειστηριασμό πλοίων ή αεροσκαφών.

Από την άλλη πλευρά ως προς τις πρόσθετες απαιτούμενες επιδόσεις και τις προθεσμίες επίδοσης του αντιγράφου της κατασχετήριας έκθεσης ισχύουν τα εξής:

* επί κινητών και ακινήτων, το διάστημα των πέντε ημερών (αντί οκτώ όπως ίσχυε) από την περάτωση της κατάσχεσης ως ανώτατο χρονικό όριο, εντός του οποίου επιδίδεται αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης στον καθ’ ου η εκτέλεση, όταν αυτός δεν έχει την κατοικία του στην περιφέρεια του δήμου όπου έγινε η κατάσχεση και είναι απών μόλις περατωθεί η κατάσχεση ή δεν είναι δυνατή η άμεση κατάρτιση του αντιγράφου της κατάσχεσης. Η παράλειψη της διατύπωσης αυτής επιφέρει ακυρότητα της κατάσχεσης.

* επί κινητών, το διάστημα των πέντε ημερών από την περάτωση της κατάσχεσης (αντί οκτώ ημερών όπως ίσχυε) εντός του οποίου επιδίδεται αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης στον γραμματέα του Ειρηνοδικείου (αντί του Ειρηνοδίκη όπως ίσχυε) του τόπου όπου έγινε η κατάσχεση. Η παράλειψη της διατύπωσης αυτής επιφέρει ακυρότητα της κατάσχεσης.

* επί ακινήτων, το διάστημα των πέντε ημερών από την περάτωση της κατάσχεσης (αντί οκτώ ημερών όπως ίσχυε) εντός του οποίου επιδίδεται αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης στον τρίτο κύριο ή νομέα και στον οφειλέτη για την περίπτωση που η κατάσχεση έγινε κατά του τρίτου και σε ενυπόθηκο κτήμα, αλλιώς επέρχεται ακυρότητα. Αν η κατάσχεση έγινε κατά του οφειλέτη πρέπει να επιδοθεί στον τρίτο, κύριο ή νομέα αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης, αλλιώς επέρχεται ακυρότητα.

* επί ακινήτων, το διάστημα των 5 ημερών από την περάτωση της κατάσχεσης (αντί 8 ημερών όπως ίσχυε) εντός του οποίου επιδίδεται αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης και στο Υποθηκοφυλακείο – Κτηματολογικό γραφείο της περιφέρειας όπου βρίσκεται το κατασχεμένο. Η παράλειψη της διατύπωσης αυτής επιφέρει ακυρότητα της κατάσχεσης.

* επί πλοίων, το διάστημα των τριών ημερών από την ημέρα που έγινε η κατάσχεση (αντί δύο ημερών όπως ίσχυε) εντός του οποίου επιδίδεται αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης στο λιμενάρχη του λιμανιού όπου έγινε η κατάσχεση, στον πλοίαρχο και στο ΝΑΤ.

Εξαιρετικά πάντως για τις επιδόσεις που διενεργεί το δημόσιο στο πλαίσιο της διοικητικής εκτέλεσης ισχύουν τα εξής:

* αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης κινητών παραδίδεται άμεσα με την κατάσχεση στον τυχόν παρόντα πρώτο οφειλέτη, επιδίδεται σε αυτόν εντός τεσσάρων ημερών από την ημέρα της κατάσχεσης, εφόσον αυτός ήταν απών, προθεσμία η οποία παρατείνεται για οκτώ ημέρες για αυτούς που κατοικούν εκτός της περιφέρειας του Πρωτοδικείου του τόπου της κατασχέσεως. Αντίστοιχα, το πρόγραμμα πλειστηριασμού κινητών κοινοποιείται στον οφειλέτη τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού.

* αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης κινητών επιδίδεται εντός οκτώ ημερών από την κατάσχεση στον Ειρηνοδίκη του τόπου της κατάσχεσης.

* αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης ακινήτου επιδίδεται στον οφειλέτη εντός τριών ημερών από το πέρας της κατάσχεσης, προθεσμία η οποία παρατείνεται για 8 ημέρες για αυτούς που κατοικούν εκτός της περιφέρειας του Πρωτοδικείου του τόπου της κατασχέσεως. Αντίστοιχα, το πρόγραμμα πλειστηριασμού ακινήτου κοινοποιείται και στον οφειλέτη είκοσι τουλάχιστον ημέρες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού.

* η έκθεση κατάσχεσης ακινήτου υπογράφεται και από τον τρίτο κύριο εφόσον είναι παρών. Όπως έχει γίνει δεκτό με τη γνωμοδότηση 712/1993 ΝΣΚ που κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1022/1994, οι κοινοποιήσεις της παραγράφου 3 του άρθρου 995 του ΚΠολΔ εφαρμόζονται και στη διοικητική εκτέλεση, καθόσον δεν αντίκεινται στις διατάξεις αυτής.

* αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης ακινήτου ή πλοίου επιδίδεται αμελλητί στον αρμόδιο υποθηκοφύλακα ή στον τηρούντα το νηολόγιο.

Επισημαίνεται πάντως ότι αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης ακινήτου επιδίδεται στο Κτηματολόγιο (κτηματολογικό γραφείο) της περιφέρειας όπου βρίσκεται το κατασχεμένο στις περιπτώσεις που λειτουργεί κτηματολόγιο, για λόγους μάλιστα δημοσίου συμφέροντος η ανωτέρω επίδοση θα πρέπει να διενεργείται εντός του διαστήματος των πέντε ημερών από την κατάσχεση.

* αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης πλοίου επιδίδεται και προς τον λιμενάρχη του λιμένος όπου έγινε η κατάσχεση του πλοίου εντός δύο ημερών από την ημέρα την οποία έγινε η κατάσχεση, ενώ το πρόγραμμα πλειστηριασμού πλοίου επιδίδεται και προς τον πλοίαρχο, τον λιμενάρχη του λιμένος όπου κατασχέθηκε το πλοίο και προς το ΝΑΤ.

Οι μεταβολές που επέρχονται στα αναγκαστικά μέτρα

Οι κυριότερες μεταβολές που επήλθαν με τις νέες διατάξεις στο δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης και δυνατόν να σχετίζονται με το δίκαιο της διοικητικής εκτέλεσης και τις απορρέουσες από αυτό διαδικασίες είσπραξης απαιτήσεων του Δημοσίου, είναι συνοπτικά οι ακόλουθες:

1.  Τροποποιήσεις στις διατυπώσεις της κατάσχεσης και στην προδικασία του πλειστηριασμού (κινητών και ακινήτων) και λοιπά συναφή θέματα, όπως:

* υιοθέτηση συστήματος πολλαπλών κατασχέσεων επί του ιδίου πράγματος,κατάργηση περίληψης κατασχετήριας έκθεσης επί κινητών και ακινήτων και θέσπισης αντ’ αυτής του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης,

* πρόσθετες επιδόσεις αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης κινητών και ακινήτων και τήρηση νέων προθεσμιών για τη διενέργεια αυτών,

* υποχρεωτικό πλέον στοιχείο της κατασχετήριας έκθεσης καθώς και του αποσπάσματος αυτής είναι και ο αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) των υπέρ ου και καθ’ ου η εκτέλεση,

* διαδικτυακή δημοσίευση (ενημέρωση) μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης, με επιμέλεια του δικαστικού επιμελητή.

2. 2. Τροποποιήσεις στην κύρια διαδικασία του πλειστηριασμού, αναπλειστηριασμού (κινητών και ακινήτων) και λοιπά συναφή θέματα, όπως:

* πρόβλεψη διαφορετικού τρόπου πλειοδοσίας (αναβάθμιση γραπτών προσφορών),

* τροποποίηση χρονικού διαστήματος απαγόρευσης διενέργειας πλειστηριασμού ή αναπλειστηριασμού από 1 έως 31 Αυγούστου (με εξαίρεση τον πλειστηριασμό πλοίων και αεροσκαφών ή πραγμάτων που πρόκειται να υποστούν φθορά,

* πρόβλεψη περί έντοκης κατάθεσης από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού του εκπλειστηριάσματος στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θεσμοθέτηση αυτής ως ακατάσχετης κ.λπ.,

* διαδικτυακή δημοσίευση (ενημέρωση) μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων της περίληψης πράξης αναπλειστηριασμού ή της δήλωσης επίσπευσης / συνέχισης πλειστηριασμού από τον ίδιο ή άλλο δανειστή, με επιμέλεια του υπαλλήλου του πλειστηριασμού.

3. 3. Νέος τρόπος προσδιορισμού της αξίας των κατασχεθέντων ακινήτων και καθορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς βάσει της εμπορικής αξίας αυτών,

3. 4. Σύντμηση προθεσμίας άσκησης αναγγελίας δανειστών το αργότερο (5) ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό,

3. 5. Τροποποιήσεις στις ρυθμίσεις για την κατάταξη απαιτήσεων των αναγγελθέντων δανειστών καθώς και ως προς την είσπραξη / επιστροφή εκπλειστηριάσματος καταταγέντων δανειστών.

Πηγή: Ναυτεμπορική[:]