[:el]23/12/2015

Στη συνεδρίαση της, η επιτροπή χάραξης της νομισματικής πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ αποφάσισε ομόφωνα, με ψήφους 10 υπέρ και 0 κατά, την αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης στο εύρος του 0,25% – 0,5% βάζοντας τέλος στην επταετή “έκτακτη περίοδο” – όπως την χαρακτηρίζει η επικεφαλής της Fed, Janet Yellen –  όπου τα επιτόκια κρατήθηκαν σε μηδενικά επίπεδα για να στηρίξουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Η αμερικανική τράπεζα προχώρησε επίσης και στην αύξηση του επιτοκίου προεξόφλησης στο 1% από το 0,75% προηγουμένως. Άλλωστε, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης έχει σταματήσει εδώ και καιρό (ήταν το γεγονός που σφράγισε το 2014) και από την άνοιξη παρέμενε ανοικτή η συζήτηση για το πότε θα αυξήσει τα επιτόκια.

Οι αξιωματούχοι της Fed έκριναν πως η οικονομία είναι έτοιμη να δεχτεί μια αύξηση του κόστους δανεισμού, κάνοντας λόγο για “ισχυρή” καταναλωτική δαπάνη, ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας και ισχυρότερες επιχειρηματικές επενδύσεις. Στην απόφασή της, η κεντρική τράπεζα έλαβε επίσης υπόψη την σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί στην αγορά απασχόλησης αναμένοντας περαιτέρω υποχώρηση της ανεργίας στο 5%.

Τα μακροοικονομικά δεδομένα και συγκεκριμένα η ανεργία που έπεσε στο 5%, είναι ένας πολύ δυνατός δείκτης ότι το έδαφος ήταν γόνιμο για την έναρξη ενός κύκλου αύξησης των επιτοκίων. Ωστόσο, άλλα νούμερα δείχνουν πως ίσως η Fed θα έπρεπε να περιμένει. Για παράδειγμα, η αύξηση των μισθών επιβραδύνθηκε το Νοέμβριο που μαρτυρά πως παρότι η ανεργία πέφτει, οι περισσότερες θέσεις εργασίας που ανοίγουν είναι χαμηλόμισθων. Χωρίς να δημιουργείται η απαραίτητη πίεση στους μισθούς προς τα πάνω, αντίστοιχα δεν δέχεται ικανοποιητικές αυξητικές πιέσεις ο πληθωρισμός.

Κοιτώντας μπροστά, η Fed ανακοίνωσε πως στόχος της Τράπεζας είναι ο πληθωρισμός να ανέλθει αρχικά στο 2% και πως θα “παρακολουθεί προσεκτικά” την πορεία του στο μεσοδιάστημα δεδομένων των υφιστάμενων χαμηλών επιπέδων του.  Με βάση τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες, η τράπεζα διευκρίνισε πως θα κινηθεί προς μια “σταδιακή” αύξηση των επιτοκίων καταλήγοντας στον μακροπρόθεσμο στόχο του 3,5%.

Η απόφαση αυτή αναμένεται να έχει συνέπειες, όχι μόνο για την αμερικανική οικονομία, αλλά και για την Ευρώπη, την Ασία και τις αναδυόμενες οικονομίες, εκτιμά ο Ralph Solveen, αναπληρωτής διευθυντής του τμήματος ερευνών της Commerzbank.

Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από τις ΗΠΑ σε συνδυασμό με την αναμενόμενη χαλάρωση που θα εφαρμόσουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και της Κίνας, πιθανότατα θα ισχυροποιήσουν περαιτέρω το δολάριο έναντι των άλλων νομισμάτων. Πόσο θα υποτιμηθεί το ευρώ εξαρτάται από την πολιτική που θα ακολουθήσει η Fed στο θέμα των βασικών επιτοκίων. “Πολλοί εκτιμούν ότι η Fed θα ακολουθήσει μια μακροπρόθεσμη τακτική, διότι φοβούνται ότι η αμερικανική οικονομία με υψηλότερα επιτόκια και ένα ακόμα πιο ισχυρό δολάριο δεν θα τα καταφέρει”, σημειώνει o Solveen. Αυτό με τη σειρά του θα δημιουργήσει εισαγόμενες αποπληθωριστικές πιέσεις.

Παρότι αναμένουμε τη Fed να προχωρά πολύ προοδευτικά σε αυτό τον κύκλο αυξήσεων, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις προοπτικές της ανάπτυξης των ΗΠΑ είναι η Κεντρική Τράπεζα να γίνει βιαστική και να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια πολύ γρήγορα. Σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, ο πληθωρισμός παραμένει κολλημένος λόγω παροδικών παραγόντων όπως οι τιμές του πετρελαίου, τα κόστη της υγειονομικής περίθαλψης και το ισχυρό δολάριο. Αν οι τιμές του πετρελαίου ομαλοποιηθούν, τα κόστη της περίθαλψης παύσουν να συγκρατούνται από εφάπαξ φαινόμενα όπως το Health Care Act και το δολάριο σταματήσει να ισχυροποιείται, πιθανώς να δούμε μια αύξηση στο δείκτη προσωπικών καταναλωτικών δαπανών. Αν η Fed αντιδράσει σε ένα τέτοιο φαινόμενο με επιθετική αύξηση επιτοκίων, η ανάκαμψη των ΗΠΑ θα μείνει ανολοκλήρωτη. Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ είναι ο σημαντικότερος μοχλός για την παγκόσμια ανάκαμψη ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες, οι αναταράξεις από κάτι τέτοιο θα γίνουν ορατές διεθνώς. Τότε η Fed θα πρέπει να αντιστρέψει την πορεία και να επιστρέψει τα επιτόκια στο μηδέν, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της.

Ακόμη κι αν οι αποδόσεις μακροπρόθεσμου δανεισμού αυξηθούν ελαφρώς ή παραμείνουν στάσιμες μετά την κίνηση της Fed, ένα πράγμα είναι σίγουρο: τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμα και στη μόνη χώρα που συσφίγγει τη νομισματική της πολιτική.[:]