22/5/2015

Μία απόφαση που αναμένεται να κριθεί οριστικά το Νοέμβριο από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλάζει το χάρτη των αναδρομικών φορολογικών ελέγχων. Η υπόθεση ξεκίνησε στα Χανιά, με μία απόφαση του Διοικητικού Εφετείου το 2013, που έκρινε αντισυνταγματική την παράταση της παραγραφής της δυνατότητας ελέγχου πέραν των πέντε ετών, που υπαγορεύει ο νόμος. Νομικά επιτρέπεται μόνο μία παράταση, κι αυτή με νομοθετική διάταξη, κι όχι συνεχόμενες. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις παράνομης αύξησης της περιουσίας (στα δέκα έτη).

Αυτή η απόφαση όμως, όταν κριθεί από το ΣτΕ, θα αφορά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως οι διαβόητες λίστες φοροδιαφυγής (λίστα Λαγκάρντ, μεγαλοκαταθετών κ.α.). Πολύ πιθανόν είναι να επηρεάσει και όποιους ελέγχους του Υπουργείου Οικονομικών στις καταθέσεις και τα τραπεζικά υπόλοιπα που δεν δικαιολογούνται από τις φορολογικές δηλώσεις.

Η απόφαση βασίστηκε στο άρθρο 78 παρ. 2 του Συντάγματος: «2. Φόρος ή άλλο οποιοδήποτε οικονομικό βάρος δεν μπορεί να επιβληθεί με νόμο αναδρομικής ισχύος που εκτείνεται πέρα από το οικονομικό έτος το προηγούμενο εκείνου κατά το οποίο επιβλήθηκε». Το συγκεκριμένο άρθρο ισχύει χωρίς καμία εξαίρεση. Και θέτει θέμα αντισυνταγματικότητας του ν. 3888/2010 που αποτελεί το θεμέλιο λίθο των φορολογικών ελέγχων την τελευταία πενταετία, που ορίζει ότι: «σε προσαύξηση περιουσίας που προέρχεται από άγνωστη ή μη διαρκή ή μη σταθερή πηγή ή αιτία, ο φορολογούμενος μπορεί να κληθεί να αποδείξει είτε την πραγματική πηγή ή αιτία προέλευσής της είτε ότι φορολογείται από άλλες διατάξεις είτε ότι απαλλάσσεται από το φόρο με ειδική διάταξη, προκειμένου αυτό να μην φορολογηθεί ως εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων της χρήσης κατά την οποία επήλθε η προσαύξηση.»

Ουσιαστικά θέτει την πιο μακρινή ημερομηνία φορολογικού ελέγχου ως την 1-1-2009. Πριν από αυτή την ημερομηνία υπάρχει «φορολογική αμνηστία».

Από την άλλη το Υπουργείο Οικονομικών δε φαίνεται να ανησυχεί. Πηγές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν και δικαστικές αποφάσεις από εφετεία άλλων περιοχών της χώρας που έκριναν νόμιμους ελέγχους πέραν της δεκαετίας. Κι επιπλέον, οι περιπτώσεις ελέγχου προσαύξησης περιουσίας και φοροδιαφυγής έχουν κακουργηματικό χαρακτήρα και ο έλεγχος μπορεί να πραγματοποιηθεί και πέραν της δεκαετίας.