18/11/2022

Η χρονολογία και οι προϋποθέσεις για αναγνώριση ιδιωτικού συμφωνητικού.

Κρίσιμο στοιχείο για τη φορολογική αναγνώριση ενός δανείου είναι η μη εικονικότητά του, γεγονός που αποτελεί θέμα πραγματικό το οποίο διαπιστώνεται από στοιχεία τα οποία προσδίδουν κατ’ αρχήν τη βέβαιη χρονολογία χορήγησής του.

Ειδικότερα, ένα δάνειο προκειμένου να χρησιμοποιηθεί με τη μορφή ιδιωτικού συμφωνητικού για την κάλυψη τεκμηρίων θα πρέπει να συγκεντρώνει, και μάλιστα αθροιστικά, τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) το δάνειο να είναι πραγματικό, β) ο σκοπός του δανείου να έχει άμεση σχέση με το προς κάλυψη τεκμήριο, γ) το έγγραφο να φέρει βέβαιη χρονολογία θεωρημένη από αρμόδια αρχή και δ) το δάνειο να έχει ληφθεί πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης.

Σύμφωνα δε με την ισχύουσα νομοθεσία, όπως επισημαίνεται μεταξύ άλλων και σε σχετική απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τα δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί πρέπει να αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία και δεν πρέπει να είχαν ληφθεί για άλλο σκοπό, π.χ. βιοτεχνικά δάνεια ή δάνειο για αγορά περιουσιακού στοιχείου, που η αντίστοιχη δαπάνη του δεν αποτελεί τεκμήριο που θέλει να καλύψει ο φορολογούμενος.

Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και το υπόλοιπο δανείου που δεν δαπανήθηκε και είχε ληφθεί για το σκοπό που αναφέρεται στη δανειακή σύμβαση της αγοράς συγκεκριμένου ακινήτου, ή την αποπεράτωση, ή την επισκευή συγκεκριμένης κατοικίας, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη, ή τον περιορισμό του τεκμηρίου αγοράς άλλου ακινήτου, ή την αποπεράτωση, ή την επισκευή άλλης κατοικίας, καθώς επίσης και για την κάλυψη ή τον περιορισμό τεκμηρίου τοκοχρεωλυτικών δόσεων, ή της εξόφλησης του υπολοίπου τόσο του ίδιου του δανείου όσο και άλλων δανείων, αλλά και για την κάλυψη τεκμηρίου ιδιοκατοίκησης και αυτοκινήτου, γιατί έχει συναφθεί για ένα ορισμένο σκοπό και μόνο για τον σκοπό αυτό μπορεί χρησιμοποιηθεί.

Σε κάθε περίπτωση, κρίσιμο στοιχείο για τη φορολογική του αναγνώριση ενός δανείου είναι η μη εικονικότητά του, γεγονός που αποτελεί θέμα πραγματικό. Θα πρέπει δε να αναφερθεί ότι για την απόδειξη της μη εικονικότητάς του αξιολογούνται από τον έλεγχο ενδεικτικά τα ακόλουθα:

– η σχετική σύμβαση να φέρει βέβαιη ημερομηνία,

– να υπάρχει η δυνατότητα του δανειστή για την παροχή του ποσού του δανείου (φορολογικό απόθεμα),
– να αναφέρεται ρητά στη σύμβαση ο σκοπός του δανείου,

– να αποδεικνύεται η μεταβίβαση του αντικειμένου του δανείου (χρήματα ή άλλη παροχή) από τον δανειστή στον δανειζόμενο,

– να έχουν τηρηθεί τα βασικά στοιχεία του δανεισμού κατά τη συνήθη επιχειρηματική πρακτική, όπως ο τόκος, οι περιοδικές καταβολές προς επιστροφή του κεφαλαίου.

Επισημαίνεται επίσης ότι η χρονολογία των ιδιωτικών εγγράφων καθίσταται βέβαιη για τους τρίτους μόνον όταν αυτά θεωρηθούν από συμβολαιογράφο ή από άλλον αρμόδιο κατά τον νόμο δημόσιο υπάλληλο. Αλλιώς, ως βέβαιη χρονολογία ιδιωτικού εγγράφου θεωρείται εκείνη του θανάτου ενός από αυτούς που το έχει υπογράψει ή η χρονολογία του δημόσιου εγγράφου στο οποίο τυχόν το ιδιωτικό έγγραφο μνημονεύεται κατά τα ουσιώδη μέρη το περιεχόμενό του ή εκείνη της επέλευσης γεγονότος που καθιστά κατά ανάλογο τρόπο αναμφισβήτητη τη χρονολογία του.

Στην περίπτωση που ιδιωτικό συμφωνητικό δανείου μεταξύ ιδιωτών που προσκομίζεται για θεώρηση ή για χαρτοσήμανση εκπρόθεσμα (και θεωρείται ή χαρτοσημαίνεται) μετά την πραγματοποίηση κάποιας δαπάνης δεν μπορεί να θεωρηθεί έγγραφο στοιχείο που φέρει βέβαιη χρονολογία, από τα οποία μάλιστα να αποδεικνύεται ότι το αναφερόμενο ποσό του δανείου έχει ληφθεί πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης και κατά συνέπεια δεν λαμβάνεται υπόψη.

Πηγή: Ναυτεμπορική