08/10/2021

H ζήτηση για στεγαστικά δάνεια είναι εμφανής. Οι τράπεζες καταγράφουν ετήσιο ρυθμό αύξησης της ζήτησης κατά 40% και δημιουργούν νέα προγράμματα προκειμένου να ανταποκριθούν στο νέο προφίλ όσων ζητούν δάνεια για την απόκτηση κατοικίας. Πρόκειται για εξέλιξη, η οποία ενισχύει την κερδοφορία τους από τη λιανική τραπεζική, λόγω των αυξημένων περιθωρίων κέρδους.

Ο επανασχεδιασμός και η προσφορά νέων στεγαστικών δανείων κρίνεται, επίσης, απαραίτητος, διότι έχει αλλάξει το προφίλ των πελατών. Πρόκειται για ένα νέο κοινό, με συντηρητικό προφίλ, μικρότερων ηλικιών από εκείνες των δύο προηγούμενων δεκαετιών, εξοικιωμένων με τα ψηφιακά μέσα που συγκρίνουν τις διαδικασίες και την εξυπηρέτηση των τραπεζών με εκείνες που έχουν από άλλους κλάδους, όπως του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Επανασχεδιασμός προϊόντων

Έτσι, οι τράπεζες σχεδιάζουν το στεγαστικό δάνειο όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτό που ζητούν οι πελάτες. Ένα κομμάτι του σχεδιασμού σχετίζεται με τη γραφειοκρατία και τις διαδικασίες. Ο πελάτης σήμερα περιμένει να υποβάλει την αίτηση με τα στοιχεία του και το αποτέλεσμα, δηλαδή έγκριση ή απόρριψη, σε μερικές μέρες. Σε αυτό έχει βοηθήσει η ψηφιοποίηση του Δημοσίου, το e-KYC, και η διασύνδεση με τα μηχανογραφικά συστήματα των τραπεζών. 

Οι τράπεζες “τρέχουν” τις διαδικασίες, όπως είναι υποχρεωμένες βάσει της εποπτείας, αλλά αυτό δεν γίνεται εμφανές στον πελάτη. Η διαδικασία αυτή εξελίσσεται παράλληλα στο back office. Στο front office, η προσπάθεια επικεντρώνεται στην ενημέρωση, την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων και την άμεση και ποιοτική εξυπηρέτηση. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των τραπεζών βοηθά, επίσης, σε αυτό, καθώς η προσφορά των προϊόντων και των υπηρεσιών αυτών γίνεται και από τα ψηφιακά κανάλια.

Το άλλο μεγάλο κομμάτι του επανασχεδιασμού περιλαμβάνει την προσωποποιημένη λύση και εξυπηρέτηση. Δηλαδή, πέρα από τα έτοιμα “πακέτα”, οι τράπεζες προσπαθούν να παρέχουν μέχρι και προσωποποιημένη τιμολόγηση βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων (ηλικία, εισόδημα, διάρκεια δανείου, ύψους δανείου, συναλλακτική συμπεριφορά, κ.λπ.).

Τα βασικά χαρακτηριστικά

Όλα αυτά θεωρούνται απαραίτητες κινήσεις προκειμένου οι τράπεζες να διατηρήσουν και να αυξήσουν μερίδια σε μια αγορά, η οποία το 2021 πρόκειται να ανέλθει σε 800 εκατ. ευρώ και το 2022 σε 1,25 δισ. ευρώ (νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων). Διότι, τα κύρια χαρακτηριστικά των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων είναι τα εξής:

1. Ηλικία. Οι ηλικίες μεταξύ 25-45 ετών αντιστοιχούν σε πάνω από το 60% της νέας γενιάς δανειοληπτών, με τις ηλικίες 30-50 ετών να ξεπερνούν το 75%. Εντυπωσιακό είναι το στοιχείο ότι οι νεότερες ηλικίες 25-35 ετών αντιστοιχούν στο 16% των πελατών. Στις ηλικίες αυτές συναντάμε κυρίως νέα ζευγάρια δημοσίων υπαλλήλων και ενστόλων, νέοι από αγροτικές περιοχές και άλλες επαγγελματικές κατηγορίες, με κοινό σχεδόν παρονομαστή τη στήριξη από την οικογένεια. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, κυριαρχούν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, στελέχη του ιδιωτικού τομέα και ελεύθεροι επαγγελματίες. Σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες, η πλειονότητα είναι παντρεμένοι ή κοντά στην ηλικία ή της απόφασης να ανοίξουν το δικό τους σπίτι.
2. Μόρφωση. Το μεγαλύτερο ποσοστό, άνω του 60-65% έχουν ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση και είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου.
3. Ακίνητα. Η προτίμηση επικεντρώνεται σε νέες κατοικίες και σε ποιοτικά ακίνητα, μικρών τετραγωνικών. Η κεντρική τιμή στην αξία των ακινήτων κυμαίνεται γύρω στα 100.000 ευρώ, με μέση επιφάνεια τα 90 τ.μ.
4. Χρηματοδότηση και διάρκεια. Το συντηρητικό προφίλ φαίνεται και από το μικρότερο ποσοστό χρηματοδότησης και της διάρκειας του δανείου. Το ποσοστό χρηματοδότησης που επικρατεί στην αγορά κυμαίνεται γύρω στο 60%, ενώ η διάρκεια γύρω στα 20-25 έτη το πολύ. Το ποσοστό ίδιας χρηματοδότησης, στις μικρότερες ηλικίες, προέρχεται κυρίως από το οικογενειακό περιβάλλον (γονείς).
5. Επιτόκιο. Μεγάλη και συνεχώς αυξανόμενη είναι η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια με σταθερό επιτόκιο για όλη τη διάρκεια. Σήμερα, το μέσο ποσοστό που ζητά σταθερό επιτόκιο για πάντα, έναντι κυμαινόμενου επιτοκίου, φτάνει στο 50%.
6. Εγκρίσεις. Το ποσοστό εγκρίσεων σήμερα είναι αρκετά υψηλό και κυμαίνεται στο 80% των αιτήσεων.
7. Αποπληρωμές-εξυπηρέτηση δανείου. Το συντηρητικό προφίλ εμφανίζεται και στην πληρωμή των δόσεων. Αν και δεν αποτελεί την κεντρική τάση, ωστόσο παρατηρείται σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι στο παρελθόν να καταβάλλονται μεγαλύτερα ποσά ή να αποπληρώνονται δάνεια ή μέρος τους με την πρώτη ευκαιρία.

Μεγάλη διαφοροποίηση

Πέρα από τις παραπάνω κεντρικές τάσεις, κατά την έρευνα του Capital.gr και τη συνομιλία με στελέχη των τραπεζών, παρατηρήθηκε μεγάλη διαφοροποίηση μεταξύ των πελατολογίων. Για παράδειγμα, το ποσοστό προτίμησης σταθερού επιτοκίου έναντι κυμαινόμενου κυμαίνεται μεταξύ 30% και 95%, μεταξύ των τραπεζών. Όμως, η κοινή συνισταμένη είναι η συνεχής και μεγάλη αύξηση εκείνων που ζητούν σταθερό επιτόκιο.

Μεγάλες διαφορές παρατηρούνται ως προς τα επαγγέλματα και τα εισοδήματα που γίνονται πιο εμφανείς στις μικρές ηλικίες. Υπάρχουν δηλαδή τράπεζες με υψηλό εισοδηματικό προφίλ γενικότερα, όπου οι νέες ηλικίες εμφανίζουν και καταθέσεις και δυνατότητα για μεγάλη ίδια συμμετοχή στο στεγαστικό δάνειο χωρίς να δέχονται βοήθεια από οικογένεια ή να απασχολούνται στο Δημόσιο. Κυριαρχούν δηλαδή νέοι, απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα.

Ωστόσο, πιο πολλά είναι τα κοινά, όπως το υψηλό μορφωτικό επίπεδο, η τάση για μικρά ακίνητα, αλλά ποιοτικά, για όσο το δυνατόν δάνεια μικρότερης διάρκειας και μικρότερου ποσοστού χρηματοδότησης, κυρίως με σταθερό επιτόκιο.

Πηγή: Capital.gr