13/11/2020

Πλήγμα στις τράπεζες και στην προσπάθεια μείωσης των “κόκκινων” δανείων, τα οποία εκτιμάται ότι θα αυξηθούν σε 15 δισ. ευρώ, φέρνει το lockdown της οικονομίας μέχρι τις 30 Νοεμβρίου.

Με δεδομένη την υποτροπή της ύφεσης, όλη η οικονομία –παρά τα μέτρα έγκαιρης και πολυμέτωπης στήριξης από την κυβέρνηση− βαδίζει ξανάσε κινούμενη άμμο, με την προσδοκία το lockdown να μην παραταθεί και στον επόμενο μήνα. Τα δεδομένα που διαμορφώνονται διαταράσσουν για τις τράπεζες τη ροή ομαλότητας στη διαχείριση των δανείων –μη εξυπηρετούμενων, αλλά καινέων χρηματοδοτήσεων– και δημιουργούν νέες αβεβαιότητες σε όλο το εύρος της κύριας δραστηριότητας των τραπεζών.

Moratoria και ύφεση

Το δεύτερο lockdown μετά το ξέσπασμα της κρίσης του κορονοϊού τον περασμένο Μάρτιο βρίσκει τις τράπεζες με “παγωμένα” δάνεια συνολικού ύψους 26 δισ. ευρώ. Πρόκειται για δάνεια που αφορούν 400.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τα οποία οι τράπεζες έχουν βάλει σε προγράμματα αναστολής πληρωμών, με προγραμματισμένες λήξεις μέχρι τα τέλη του έτους.

Ενώ οι τράπεζες σχεδίαζαν το πώς θα επαναφέρουν τα δάνεια αυτά σταδιακά σε κανονική αποπληρωμή και ανέμεναν τις σχετικές κατευθύνσεις από τον SSM, πλέον βρίσκονται μπροστά στην ανάγκη νέας παράτασης των αναστολών μέχρι και το τέλος του α’ τριμήνου του 2021.Στο διάστημα αυτό οι τράπεζες εξασφαλίζουν πως τα δάνεια αυτά θα συνεχίσουν να εντάσσονται στην “ομπρέλα” των εξυπηρετούμενων, είναι όμως προφανές ότι η παράταση στα moratoria πληρωμών ανεβάζει τον δείκτη αβεβαιότητας για την επόμενη μέρα και τις πιθανότητες τα δάνεια αυτά να ξαναγυρίσουν στο “κόκκινο”, αφού όλα εξαρτώνται από τον άγνωστο “Χ” της διάρκειας της πανδημίας και το μέγεθος της ύφεσης.

Η “παράλυση” της οικονομικής δραστηριότητας για τις επόμενες τρεις εβδομάδες επιδεινώνει τις προοπτικές της ύφεσης και καθιστά πια βασικό το δυσμενές σενάριο που προέβλεπαν τα πλάνα των τραπεζών τον Σεπτέμβριο. Πλέον, η συρρίκνωση του ΑΕΠ για φέτος τοποθετείται σε διψήφιο ποσοστό και το αισιόδοξο σενάριο η ύφεση να μην αγγίξει το 10% συνοδεύεται από πολλές προϋποθέσεις.

Σύμφωνα με τον κ. Τάσο Αναστασάτο, επικεφαλής οικονομολόγο της Eurobank, το νέο lockdown ανεβάζει την προβλεπόμενη ύφεση στο 10,6% (έναντι προηγούμενης εκτίμησης της τράπεζας για ύφεση 6,7% φέτος), υπό την προϋπόθεση ότι η αγορά θα ανοίξει τον Δεκέμβριο. “Σε ένα καλό σενάριο, με την προϋπόθεση ότι δεν θα οδηγηθούμε και σε άλλο lockdown και θα υπάρξει έγκριση και μαζική παραγωγή του εμβολίου για τον κορονοϊό ώστε να παλινορθωθεί η καταναλωτική και επενδυτική εμπιστοσύνη, το 2021 ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να ανακτηθεί το 60%-70% των απωλειών του ΑΕΠ της φετινής χρονιάς“, αναφέρει στο Capital.gr, “φωτογραφίζοντας” μια προσδοκώμενη και αναγκαία ανάκαμψη του χρόνου της τάξεως του 6%.

Κρίσιμη παράμετρος, ωστόσο, φαίνεται πως είναι η ταχύτητα εκταμίευσης των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, κάτι που επισημαίνει στο Capital.gr και ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας Πειραιώς, Ηλίας Λεκκός. “Στο μέτρο που μιλάμε για περιορισμένη διάρκεια αναστολής της οικονομικής δραστηριότητας, θα υπάρξει μικρή επίπτωση στην εκτιμώμενη για φέτος ύφεση, από το -8% στο -10%. Ουσιώδους σημασίας θα είναι η πορεία της οικονομίας το 2021 και είναι πολύ σημαντικό το δεύτερο lockdown που ανακοινώθηκε να μην εκτροχιάσει τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης,όπως, π.χ., οι μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και την προσπάθεια απορρόφησης των πόρων από το πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης. Ιδίως για το τελευταίο, πρέπει να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις από την ελληνική πλευρά ή την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία”, επισημαίνει.

Νέα NPLs και νέες χρηματοδοτήσεις

Οι παραπάνω επισημάνσεις αποτελούν το πλαίσιο που στοιχειοθετεί τις ανησυχίες των τραπεζών για τη διαχείριση του προβλήματος των δανείων που βρίσκονται σε moratorium πληρωμών και των νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα αφήσει πίσω της η πανδημική κρίση. Πλέον, οι δυσμενέστερες εκτιμήσεις για την ύφεσηδιευρύνουν και το ανώτατο ύψος των εκτιμώμενων νέων NPLs, από τα 10 στα 15 δισ. ευρώ, με το μέχρι πρότινος σενάριο για νέα “κόκκινα” δάνεια που θα συγκρατηθούν στην περιοχή των 5-7 δισ. ευρώ να μοιάζει υπεραισιόδοξο.

Όπως αναφέρουν τραπεζίτες,το νέο lockdown θα “αποτελειώσει” πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες είτε λειτουργούν με εποχικότητα είτε θεωρούνται νεοσύστατες, ενώ βέβαιες επισφάλειες αναμένονται και από μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων που είχαν “χτυπημένα” δάνεια ήδη από τις χρονιές που ο τουρισμός σημείωνε ρεκόρ αφίξεων και εσόδων.

Όλα τα παραπάνω δυσχεραίνουν τις προσπάθειες των τραπεζών για τη μείωση του υπάρχοντος υψηλού στοκ μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία, με τα προσωρινά εποπτικά στοιχεία Ιουνίου 2020, ανέρχονται σε 59,7 δισ. ευρώ (δείκτης ΜΕΔ στο 36,7%). Στις επιμέρους κατηγορίες χαρτοφυλακίων, ο δείκτης ΜΕΔ διαμορφώνεται σε 40% για το στεγαστικό, 47,8% για το καταναλωτικό και 33,3% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Όσον αφορά τη διάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε απόλυτα μεγέθη, το 55% αφορά επιχειρηματικά δάνεια, το 34% στεγαστικά και το 11% καταναλωτικά.

Όπως επισημαίνουν τραπεζίτες, ο άθλος της μείωσης των NPLs γίνεται δυσκολότερος μετά το lockdown, καθώς επιπλέον τα κλειστά δικαστήρια θα “παγώσουν” τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και τη διενέργεια πλειστηριασμών, ενώ θα επηρεαστούν αρνητικά και οι τιτλοποιήσεις.

Τα κλειστά δικαστήρια θα “παγώσουν” και τις νέες δανειοδοτήσεις, οι οποίες δεν θα μπορούν να προχωρήσουν λόγω της αδυναμίας των τραπεζών να εγγράψουν προσημειώσεις.

Το εμπόδιο αυτό έρχεται να προστεθεί στην αντικειμενική πραγματικότητα ότι μεγάλη μερίδα μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν πληροί τα τραπεζικά κριτήρια για δανεισμό, την ίδια στιγμή που από τις τράπεζες απαιτούνται γενναίες ενέσεις ρευστότητας στην οικονομία και η κυβέρνηση “τρέχει” χρηματοδοτικά προγράμματα για τον σκοπό αυτό. Στο δίλημμα αυτό φαίνεται ότι προέχει, και από πλευράς κυβέρνησης, να μην διογκωθεί το πρόβλημα των NPLs. Σημειώνεται ότι στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου τα νέα δάνεια από τις τράπεζες ανήλθαν σε 9,35 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 3,8 δισ. ευρώ σε μικρομεσαίες και 5,5 δισ. ευρώ σε μεγάλες επιχειρήσεις. Σχεδόν το 1/3 της χρηματοδότησης αυτής ή 3,3 δισ. ευρώ πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης.

Πηγή: Capital.gr