04/10/2019

• Όταν στα πλαίσια ίδρυσης ΙΚΕ ένας εταίρος επιθυμεί να εισφέρει στο κεφάλαιο της εταιρείας αντί μετρητών ένα ακίνητο (εισφορά σε είδος), τότε για την εξακρίβωση της αξίας του ακινήτου συντάσσεται έκθεση αποτίμησης από δύο ορκωτούς ελεγκτές λογιστές ή ελεγκτική εταιρεία ή, κατά περίπτωση, από δύο ανεξάρτητους πιστοποιημένους εκτιμητές. Δεν επιβάλλεται Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίων, επί του κεφαλαίου ίδρυσης των εταιρειών. Αντιθέτως, εάν το ακίνητο εισφέρεται στα πλαίσια αύξησης κεφαλαίου επιβάλλεται Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίων και φυσικά απαιτείται και έκθεση αποτίμησης. Η εισφορά ακινήτου στο κεφάλαιο ΙΚΕ γίνεται υποχρεωτικά με τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου (άρθρο 369 του Αστικού Κώδικα) αφού προηγουμένως έχει καταβληθεί και ο αναλογών φόρος μεταβίβασης 3% (ΦΜΑ – ν. 1587/1950), ο οποίος υπολογίζεται επί της μεγαλύτερης αξίας μεταξύ της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και αυτής που προσδιορίζει η εκτιμητική επιτροπή.
• Από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων δεν εκπίπτουν τα πρόστιμα και οι χρηματικές ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων (πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής) που επιβάλλονται εξαιτίας αθετήσεως συμβατικών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων ή παραβάσεων διατάξεων νόμου κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες δαπάνες: α) κάθε είδους χρηματική κύρωση για παραβάσεις της φορολογικής (π.χ. τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής κατά ΚΦΔ ή ΚΕΔΕ) ή ασφαλιστικής (περιλαμβανομένου του ποσού των προσαυξήσεων που κατέβαλε η επιχείρηση για την εκπρόθεσμη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών προς ασφαλιστικά ταμεία) κ.λπ. νομοθεσίας, β) οι ποινικές ρήτρες, τα πρόστιμα και οι χρηματικές ποινές που επιβάλλονται εξαιτίας αθετήσεως συμβατικών υποχρεώσεων της επιχείρησης κ.λπ., γ) το ποσό της εξαγοράς ποινών που επιβάλλονται από δικαστήρια, δ) οι τόκοι υπερημερίας λόγω οφειλής φόρων, τελών, δασμών, εισφορών, αμοιβών κ.λπ.
• Κάθε εισόδημα που προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης μετοχών Α.Ε. μη εισηγμένης υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Ως τιμή πώλησης θα λαμβάνεται αυτή που δηλώνεται από τους συναλλασσόμενους και αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασης, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από την αξία των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας που εκδίδει τους μεταβιβαζόμενους τίτλους κατά τον χρόνο μεταβίβασης. Ως τιμή κτήσης θα λαμβάνεται η χαμηλότερη μεταξύ αυτής που προσδιορίζεται με βάση την αξία των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας που εκδίδει τους μεταβιβαζόμενους τίτλους κατά τον χρόνο απόκτησης των τίτλων και του τιμήματος που αναγράφεται στη σύμβαση μεταβίβασης κατά τον χρόνο απόκτησης των τίτλων. Ως υπεραξία νοείται η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης που κατέβαλε ο φορολογούμενος και της τιμής πώλησης που εισέπραξε. Τυχόν δαπάνες που συνδέονται άμεσα με την αγορά ή την πώληση των τίτλων συμπεριλαμβάνονται στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης.
• Η ωφέλεια που αποκτά νομικό πρόσωπο, νομική οντότητα, καθώς και φυσικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία προκύπτει από τη διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους προς πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, προς υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού ή σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης, δεν θεωρείται δωρεά και απαλλάσσεται του φόρου εισοδήματος.
• Δεν εκπίπτουν οι δαπάνες μεταξύ εταιρειών στην περίπτωση τριγωνικών συναλλαγών, όπου εμπλέκεται εταιρεία εδρεύουσα σε κράτος προνομιακού φορολογικού καθεστώτος. Π.χ., σε περίπτωση αποστολής εμπορευμάτων από ελληνική εταιρεία σε άλλη ελληνική εταιρεία, η δαπάνη δεν αναγνωρίζεται ως εκπεστέα εάν η τιμολόγηση έγινε τριγωνικά από κυπριακή εταιρεία.
• Για εισόδημα από μερίσματα αλλοδαπής προέλευσης, ο μειωμένος συντελεστής 10% εφαρμόζεται όταν η απόφαση του αρμοδίου οργάνου έχει ληφθεί μετά την 1.1.2019. Σε περίπτωση που δεν είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου αυτού, ο μειωμένος συντελεστής εφαρμόζεται όταν ο χρόνος καταβολής των μερισμάτων στον δικαιούχο, μέσω πίστωσης του τραπεζικού λογαριασμού ή με άλλον τρόπο, πραγματοποιείται μετά την 1.1.2019 (ΑΑΔΕ Ε 2092/2019).
• Ο μειωμένος συντελεστής φορολογίας και παρακράτησης φόρου μερισμάτων 10% εφαρμόζεται και στα κέρδη που διανέμουν εταιρείες με τη μορφή Α.Ε., ΕΠΕ και ΙΚΕ για τα οποία η απόφαση έγκρισης διανομής (του τρέχοντος ή των προηγούμενων φορολογικών ετών) από το αρμόδιο όργανο του νομικού προσώπου έχει ληφθεί από την 1.1.2019 και έπειτα.
• Μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας στην αλλοδαπή μπορεί να αιτηθεί καθένας εκ των συζύγων, εφόσον έχει οργανώσει τη ζωή του στο εξωτερικό κατά τρόπο μόνιμο ή διαρκή, έστω και εάν ο άλλος παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να υποβληθεί κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος στη ΔΟΥ όπου υπάγεται ο υπόχρεος για την υποβολή της, δηλαδή ο σύζυγος, ενώ προβλέπεται χωριστή φορολογική αντιμετώπιση για κάθε σύζυγο. Αναφορικά με τα τεκμήρια διαβίωσης και δεδομένου ότι αυτά αντιμετωπίζονται από τη φορολογία εισοδήματος ως οικογενειακά, γίνεται δεκτό από τη φορολογική διοίκηση ότι τα εισοδήματα του συζύγου-φορολογικού κατοίκου αλλοδαπής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των τεκμηρίων διαβίωσης του άλλου συζύγου-φορολογικού κατοίκου Ελλάδας, με τη διατραπεζική εισαγωγή του αντίστοιχου χρηματικού ποσού (εισοδήματος αλλοδαπής) στην Ελλάδα, το οποίο δεν αντιμετωπίζεται ως εισόδημα αλλά συμπεριλαμβάνεται στην κοινή δήλωση με σκοπό την κάλυψη των οικογενειακών τεκμηρίων.
• Η υποβολή χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος από συζύγους, όταν ο ένας εκ των δύο είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, είναι επίσης δυνατή, εφόσον ο ένας τουλάχιστον των συζύγων το επιλέξει, με ανέκκλητη δήλωσή του, για κάθε έτος μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του έτους υποβολής της δήλωσης. Στην περίπτωση αυτή η ύπαρξη διαφορετικής φορολογικής κατοικίας μεταξύ των συζύγων αντιμετωπίζεται, για τις ανάγκες υποβολής της δήλωσης φόρου εισοδήματος και μόνο, ως διακοπή της έγγαμης συμβίωσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το εισόδημα των δύο συζύγων δεν αντιμετωπίζεται ως οικογενειακό, τυχόν τεκμήρια βαρύνουν τον κάθε σύζυγο χωριστά, ενώ το εισόδημα αλλοδαπής του συζύγου που μετέφερε τη φορολογική κατοικία του στο εξωτερικό δεν μπορεί να καλύψει τα τεκμήρια του άλλου συζύγου που έχει παραμείνει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
• Η Φορολογική Αρχή (και όχι τα εμπλεκόμενα νομικά πρόσωπα) έχει το βάρος απόδειξης  σε εταιρικούς μετασχηματισμούς ότι ο κύριος ή ένας από τους κύριους στόχους της πράξης είναι η φοροδιαφυγή ή η φοροαποφυγή, διευκρινίζεται σε πρόσφατη εγκύκλιο της φορολογικής διοίκησης (Ε 2167/2019). Στην ίδια εγκύκλιο τίθενται ενδεικτικά παραδείγματα καταστρατήγησης των φορολογικών διατάξεων. Χαρακτηριστικά επισημαίνεται ότι τεκμήριο φοροαποφυγής συνιστά το γεγονός πως σε συγχώνευση δι’ απορροφήσεως, η απορροφούμενη εταιρεία δεν ασκεί καμία δραστηριότητα, δεν κατέχει χρηματοπιστωτικές συμμετοχές και μεταφέρει απλώς υψηλές και απροσδιόριστης προελεύσεως ζημίες της στην απορροφούσα εταιρεία, μολονότι η πράξη συγχωνεύσεως έχει θετικά αποτελέσματα για τη δομή κόστους του εν λόγω ομίλου.
• Στο νέο νομοσχέδιο του ΓΕΜΗ προβλέπεται αυτοματοποιημένη, χωρίς τη διενέργεια ελέγχου πληρότητας ή νομιμότητας, καταχώριση των πράξεων. Οι πράξεις αυτές είναι όσες (i) περιβλήθηκαν τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου, (ii) αφορούν προσωπικές εταιρείες (πλην των περιπτώσεων λύσης, διαγραφής και αναβίωσης) και (iii) αφορούν κεφαλαιουχικές εταιρείες (πλην των περιπτώσεων λύσης, διαγραφής, αναβίωσης και τροποποίησης καταστατικού που δεν περιβάλλεται του συμβολαιογραφικού τύπου). Από την αυτοματοποιημένη καταχώριση εξαιρούνται οι πράξεις εταιρικών μετασχηματισμών, μολονότι περιβάλλονται τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου.
• Ο συντάξας συμβολαιογράφος θα είναι πλέον υποχρεωμένος να καταχωρίζει στο ΓΕΜΗ τις εταιρικές πράξεις για τις οποίες απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο. Με αυτή την πρόβλεψη, οι συμβολαιογράφοι μετατρέπονται σε πιστοποιημένους χρήστες ΓΕΜΗ αποκτώντας αρμοδιότητα καταχώρισης και δημοσίευσης όλων των πράξεων, στοιχείων ή δηλώσεων που απαιτούν εμπορική δημοσιότητα.
• Δεν περιέρχονται στο Δημόσιο τα ανείσπρακτα μερίσματα, εφόσον οι δικαιούχοι τους εξατομικεύονται στα λογιστικά βιβλία της εταιρείας εντός πενταετίας από την έγκριση του ισολογισμού και τη λήψη απόφασης για τη διανομή.

Πηγή: Ναυτεμπορική / Καθημερινή