02/12/2022

«Οάσεις» ρευστότητας, σε μία περίοδο που το χρήμα ακριβαίνει λόγω της συνεχούς αύξησης των επιτοκίων, αποτελούν για τις ελληνικές επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες, το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, ο Αναπτυξιακός Νόμος, αλλά και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

Οι συγκεκριμένες πηγές ρευστότητας είναι ικανές να αποσβέσουν σε έναν σημαντικό βαθμό την αύξηση του κόστους δανεισμού για επενδύσεις, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί η πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Οικονομικών περί μη μεταβολής του επιτοκίου αναφοράς των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης προς τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, που παραμένει για την επόμενη περίοδο στο 0,35%., καθώς για τις υπόλοιπες κατηγορίες επιχειρήσεων (μεσαίες και μεγάλες) το επιτόκιο αναφοράς διαμορφώνεται στο 1% από το επίσης 0,35% που ίσχυε.

Οι βασικές πηγές ρευστότητας αυτή τη στιγμή στη χώρα μας είναι το Ταμείο Ανάκαμψης με σχεδόν 32 δισ. ευρώ, το ΕΣΠΑ 2021-2027 με 26,2 δια. ευρώ και ο Αναπτυξιακός Νόμος, ο οποίος σε ετήσια βάση μπορεί να εξασφαλίσει έως 2 δια. ευρώ, είτε με τη μορφή των φορολογικών απαλλαγών είτε με επιχορηγήσεις.

Κομβικής σημασίας για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων είναι η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ), η οποία -αν και οι πόροι της προέρχονται κατά βάση από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης- μπορεί να κινητοποιήσει και κεφάλαια των τραπεζών στο πλαίσιο της συνεπένδυσης σε κοινά χρηματοδοτικά εργαλεία.

Ταμείο Ανάκαμψης

Από τα 32 δια. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 13 δια. ευρώ θα χορηγηθούν με τη μορφή δανείων και τα υπόλοιπα ως επιχορηγήσεις ή χρηματοδότηση έργων στους τομείς προτεραιότητας που καλύπτει το Ταμείο.

Πέραν όμως των δανείων, το Ταμείο Ανάκαμψης έχει «ανοίξει» και μια σειρά δράσεων επιχορήγησης με επίκεντρο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ύψους άνω του 1,1 δισ. ευρώ.

Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνονται η Έξυπνη Μεταποίηση, με 73 εκατ. ευρώ, τα Βιομηχανικά Πάρκα, με 63 εκατ. ευρώ, ο Πράσινος Αγροτουρισμός, με 49 εκατ. ευρώ, οι Ψηφιακές Συναλλαγές, με 162,4 εκατ. ευρώ, η Ανάπτυξη Ψηφιακών Προϊόντων και Υπηρεσιών, με 100 εκατ. ευρώ, τα Ψηφιακά Εργαλεία ΜμΕ, με·i80 εκατ. ευρώ, ο Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Τομέα, με 98 εκατ. ευρώ, η Αναδιάρθρωση Καλλιεργειών, με 166, 7 εκατ.- ευρώ, η Γενετική Βελτίωση Ζώων, με 14,7 εκατ. ευρώ, η Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων, με 181,5 εκατ. ευρώ.

Στο Ταμείο Ανάκαμψης υπάρχουν και χρηματοδοτικές δράσεις για την ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας, καθώς και της διασύνδεσης της αγοράς με την ερευνητική κοινότητα.

Αναπτυξιακός Νόμος

Σταθερή πηγή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κάθε μεγέθους είναι ο αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος με 13 θεματικά καθεστώτα θα διαθέτει για το καθένα ετησίως 150 εκατ. ευρώ για ενισχύσεις, είτε μέσω φοροαπαλλαγών είτε για επιχορηγήσεις – επιδοτήσεις (κεφαλαιακές ενισχύσεις).

Τα καθεστώτα που είναι ενεργά είναι: η Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα, η Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων, η Αγροδιατροφή – Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίησ~ Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία, ενώ έως το τέλος του έτους αναμένεται n προκήρυξη τουλάχιστον άλλων δύο καθεστώτων – προγραμμάτων.

Το μέγιστο ύψος επιχορήγησης που προβλέπει ο Αναπτυξιακός Νόμος είναι τα 3 εκατ. Ευρώ και αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ το μέγιστος ύψος της φορολογικής απαλλαγής τα 5 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, υπάρχει δυνατότητα αύξησης του οφέλους για έναν επενδυτή με τη συνδυαστική χρήση της επιχορήγησης, της φοροαπαλλαγής και της δανειοδότησης με χαμηλό επιτόκιο από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα

Τον πλέον κρίσιμο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει στο επόμενο διάστημα η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ), η οποία θα κληθεί να διαμορφώσει και να διαχειριστεί χρηματοδοτικά εργαλεία ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ, κάποια εκ των οποίων θα προβλέπουν και επιδότηση επιτοκίου.

Ήδη αυτή τη στιγμή είναι ενεργό το χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΑΤ που φέρει την επωνυμία «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» και παρέχει μέσω των τραπεζών δάνεια επενδυτικού σκοπού, των οποίων το 40% είναι άτοκο.

Το εν λόγω χρηματοδοτικό εργαλείο υπολογίζεται ότι θα χορηγήσει επενδυτικά δάνεια συνολικού προϋπολογισμού σχεδόν 400 εκατ. ευρώ.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΕΑΤ, θα «βγουν στον αέρα» τα εξής χρηματοδοτικά εργαλεία:

• «Development Loan Financial Instrument»: Στο πλαίσιο του νέου αναπτυξιακού νόμου έχει σχεδιαστεί ένα καινοτόμο χρηματοδοτικό εργαλείο που απευθύνεται στις πολύ μικρές και μικρές αλλά και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις που στερούνται ικανών ιστορικών οικονομικών στοιχείων για την αυτόνομη λήψη χρηματοδότησης. Με την εγγύηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, διευκολύνεται η ένταξη των επιχειρήσεων αυτών στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο 4887 /2022, παρέχοντας λύσεις όχι μόνο για τον μακροπρόθεσμο δανεισμό, αλλά και για το bridge financing της επιχορήγησης.

• «Green Guarantee Fund for Sustainable Development»: Το εν λόγω χρηματοδοτικό εργαλείο υποστηρίζει επενδύσεις επικεντρωμένες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην εξοικονόμηση ενέργειας και στον τομέα των υποδομών ηλεκτροκίνησης.
• «Digital Guarantee Fund for Sustainable Development»: Το πρόγραμμα στηρίζει την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών και τις λύσεις ψηφια κού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, προκειμένου να βελτιστοποιήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα.
• «Ταμείο Μικροδανείωv Αγροτικής Επιχειρηματικότητας»: Το Ταμείο δημιουργείται για τη χρηματοδότηση επενδυτικών δανείων με μικρά δάνεια ύψους έως 25.000 ευρώ προς αγροτικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις και προβλέπει επιδότηση επιτοκίου 100% για δύο έτη, καθώς και κάλυψη συμβουλευτικών υπηρεσιών για την υλοποίηση των επενδύσεων.

Εκτός από τα παραπάνω προγράμματα, είναι βέβαιο πως το επόμενο διάστημα θα υπάρξει και ένα εγγυοδοτικό πρόγραμμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με αρχικό κεφάλαιο 500 εκατ. ευρώ, ως εγγύηση, προκειμένου οι συνεργαζόμενες με το πρόγραμμα ελληνικές εμπορικές και συνεταιριστικές τράπεζες να χορηγήσουν δάνεια κεφαλαίου κίνησης και επενδυτικού σκοπού σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συνολικού ύψους περί τα 2,5 δισ. ευρώ.

Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων

Στο «παιχνίδι» της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων συμμετέχει ενεργά και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ-πρώην ΤΑΝΕΟ), η οποία, πέραν των άλλων προγραμμάτων κυρίως συμμετοχών που υλοποιεί, πρόσφατα έλαβε από το Ταμείο Ανάκαμψης 500 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία δύο χρηματοδοτικών εργαλείων. Το ένα είναι το «Q–Equity», όπου θα επενδυθούν 400 εκατ. ευρώ σε νέα επενδυτικά κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών στοχεύοντας στην ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας με επενδύσεις, κινητοποιώντας τουλάχιστον ισόποσα ιδιωτικά κεφάλαια, δηλαδή συνολικά 800 εκατ. ευρώ.

Το άλλο φέρει την επωνυμία «lnnovateNow». Θα το συστήσει η ΕΑΤΕ με «προκαταβολή» 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το ποσό θα διπλασιαστεί από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα νεοϊδρυθέντων σχημάτων παροχής επιχειρηματικού κεφαλαίου (νenture capital funds/priνat equity funds), που θα επενδύουν μέσω συμμετοχής στα ίδια κεφάλαια (equity) ή μέσω οιονεί ιδίων κεφαλαίων (quasi equity) σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που διατηρούν εγκατάσταση στην ελληνική επικράτεια τη στιγμή πραγματοποίησης της επένδυσης.

Πέραν των παραπάνω, σχεδιάζονται και άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων θα διαδραματίσουν οι περιφέρειες, οι οποίες στο νέο ΕΣΠΑ έχουν να διαχειριστούν περισσότερα από 8 δισ. ευρώ μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.

«Κορμός» το ΕΠΑνΕΚ με 3,9 δισ.

Στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ, «κορμό» ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων αποτελεί το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) με προϋπολογισμό 3,9 δια. ευρώ.

Τα μεγάλα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΠΑνΕΚ που θα «τρέξουν» το αμέσως επόμενο διάστrίμα είναι: το Ερευνώ – Καινοτομώ με προϋπολογισμό (δημόσια δαπάνη) 300 εκατ. ευρώ, ο Βασικός Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ με 60 εκατ. ευρώ, ο Προηγμένος Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ με 180 εκατ. ευρώ, ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός Αιχμής ΜμΕ με 60 εκατ. ευρώ, ο Πράσινος Μετασχηματισμός ΜμΕ με 350 εκατ. ευρώ, η Πράσινη Παραγωγική Επένδυση ΜμΕ με επίσης 350 εκατ. ευρώ, ενώ 500 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για το νέο Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) που θα διαχειριστεί η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Πηγή: Ναυτεμπορική