07/02/2020

Οι τράπεζες εντοπίζουν την ανάγκη αλλαγών στο καθεστώς των πλειστηριασμών έτσι ώστε να μειωθεί το ποσοστό αυτών που καταλήγουν άγονοι. Επισημαίνουν ότι θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος καθορισμού της τιμής εκκίνησης, η οποία ορίζεται από τον δικαστικό επιμελητή σε υψηλά επίπεδα, αποτρεπτικά για να “χτυπηθεί” το ακίνητο. Επίσης, να υπάρχει αυτόματη αναπροσαρμογή της τιμής εκκίνησης, π.χ. 30% χαμηλότερα, στον δεύτερο πλειστηριασμό.

Οι θεσμοί ασκούν έντονες πιέσεις για την επίσπευση των πλειστηριασμών προκειμένου οι τράπεζες να ανακτούν σε σύντομο χρόνο οφειλές από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά και να αποκατασταθεί ταχύτερα η κουλτούρα πληρωμών με πλειστηριασμούς κατά στρατηγικών κακοπληρωτών.

Το ζητούμενο της επιτάχυνσης των πλειστηριασμών, συμβαδίζει με το ζητούμενο της μείωσης των ακινήτων που καταλήγουν από τους πλειστηριασμούς στις τράπεζες και της εξεύρεσης τρόπων ώστε να μειωθεί εξίσου γρήγορα το απόθεμα των ακινήτων των τραπεζών. Προς την κατεύθυνση αυτή οι τράπεζες εξετάζουν τη σύσταση εταιριών στις οποίες θα μεταφέρουν μαζικά ακίνητα, πουλώντας σε funds και εξειδικευμένες εταιρίες ακινήτων ολόκληρες τις εταιρίες και όχι μεμονωμένα ακίνητα.

Η ανησυχία των Θεσμών

Το θέμα των πλειστηριασμών και των ακινήτων είναι ψηλά στην ατζέντα των Θεσμών, με τους τελευταίους να εμφανίζονται προβληματισμένοι σε διπλό μέτωπο. Αφενός, θεωρούν ότι οι πλειστηριασμοί δεν “τρέχουν” στο βαθμό που έχουν δεσμευτεί οι τράπεζες και το τελικό αποτέλεσμα υπολείπεται των δεσμεύσεων. Αφετέρου, επισημαίνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ακινήτων που εκπλειστηριάζονται – ποσοστό 80% -, καταλήγουν στις ίδιες τις τράπεζες, επιβαρύνοντας το ήδη υψηλό απόθεμα των ακινήτων που βαρύνουν τους ισολογισμούς τους.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, από το 2017 μέχρι σήμερα, έχουν αναρτηθεί για πλειστηριασμό 57.807 ακίνητα. Οι πλειστηριασμοί που ολοκληρώθηκαν ανέρχονται σε 36.380, ενώ υπερθεματιστής υπήρξε σε 14.655 περιπτώσεις. Με βάση τις εκτιμήσεις των Θεσμών που βασίζονται στα στοιχεία των τραπεζών και αναφέρουν πως το 80% των ακινήτων από πλειστηριασμούς καταλήγουν στις τράπεζες, προκύπτει ότι μέσα στην τελευταία διετία στο “στοκ” των τραπεζών έχουν προστεθεί 11.724 ακίνητα.

Η προοπτική για τους πλειστηριασμούς είναι αυξητική, δεδομένου ότι σφίγγει ο κλοιός στις τράπεζες για την ανάκτηση οφειλών από κόκκινα δάνεια. Στοχεύοντας στη μεγιστοποίηση των ανακτήσεων, οι τράπεζες ξεκίνησαν εντατικότερα νομικές ενέργειες για την είσπραξη οφειλών από μη εξυπηρετούμενα δάνεια από το τελευταίο τρίμηνο του 2019. Για να ωριμάσουν οι νομικές ενέργειες, από το στάδιο της διαταγής πληρωμής μέχρι να φτάσουν στον πλειστηριασμό, απαιτείται χρονικό διάστημα 12 – 15 μηνών. Πράγμα που σημαίνει ότι στο τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους θα σημειωθεί κλιμάκωση των πλειστηριασμών, καθώς θα έχει προηγηθεί και η παύση του καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας με τον νόμο 4605/2019.

Η τετράμηνη παράταση που δόθηκε στον νόμο θα εκπνεύσει στις 30 Απριλίου, ασχέτως αν μέχρι τότε θα έχει ψηφιστεί το νέο πτωχευτικό πλαίσιο στο οποίο θα “συγχωνευθούν” όλες τις επιμέρους διατάξεις για τη ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι Θεσμοί φαίνεται να αρκούνται και σε ένα προσχέδιο του νέου νόμου μέχρι τις 30 Απριλίου, κατανοώντας ότι τα χρονικά περιθώρια για ένα τόσο μεγάλο έργο είναι ασφυκτικά. Στο πλαίσιο αυτό, αποδέχονται μία παράταση λίγων εβδομάδων στην ψήφιση του νέου πτωχευτικού, αρκεί αυτή να έχει γίνει πριν από το Eurogroup του Ιουνίου, και επιπλέον χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα παραταθεί, στο μεταξύ, ατύπως και η προστασία στην πρώτη κατοικία.

Μέχρι να ψηφιστεί ο νέος νόμος και να τεθεί πρακτικά σε εφαρμογή (δεδομένου ότι θα απαιτηθεί η έκδοση υπουργικών αποφάσεων και η πλήρης λειτουργική ετοιμότητα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα ενοποιήσει τις υπάρχουσες, σήμερα, οκτώ πλατφόρμες ρύθμισης χρεών), οι Θεσμοί ανησυχούν ότι οι πλειστηριασμοί θα ατονήσουν.

Οι κινήσεις των τραπεζών

Από την πλευρά τους, οι τράπεζες υποστηρίζουν πως φέτος θα τρέξουν” 20.000 – 25.000 πλειστηριασμούς.

Στο νούμερο αυτό, οι τράπεζες θα πρέπει να υπερθεματίσουν σε πολύ λιγότερες περιπτώσεις ακινήτων. Πράγμα δύσκολο, αφού το 80% των ακινήτων καταλήγει στις τράπεζες διότι η υψηλή φορολογία στα ακίνητα και το κόστος και η ταλαιπωρία των νομιμοποιήσεων, αποτρέπουν αγορές από τρίτους ενδιαφερόμενους. Οι Θεσμοί εκτιμούν ότι το θέμα της μεγαλύτερης συμμετοχής τρίτων ενδιαφερόμενων θα λυθεί με μεγαλύτερη διαφήμιση των ακινήτων (στοιχεία και φωτογραφίες) στην πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

Οι τράπεζες εντοπίζουν την ανάγκη αλλαγών στο καθεστώς των πλειστηριασμών έτσι ώστε να μειωθεί το ποσοστό αυτών που καταλήγουν άγονοι. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνουν ότι θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος καθορισμού της τιμής εκκίνησης, η οποία ορίζεται από τον δικαστικό επιμελητή σε υψηλά επίπεδα, αποτρεπτικά για να “χτυπηθεί” το ακίνητο. Επίσης, κατά την επανάληψη του πλειστηριασμού μετά από ανακοπή, οι τράπεζες εκτιμούν ότι πρέπει να υπάρχει αυτόματη αναπροσαρμογή της τιμής εκκίνησης σε χαμηλότερα επίπεδα (π.χ. 30% χαμηλότερα από την τιμή εκκίνησης του πρώτου πλειστηριασμού).

Πάντως, καθώς το πλαίσιο για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των πλειστηριασμών επαφίεται στο αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης, οι τράπεζες δεν έχουν παρά να δουν πώς θα “ξεφορτωθούν” το ταχύτερο ακίνητα που έχουν πάρει από πλειστηριασμούς.

Το στοκ ακινήτων των τραπεζών υπολογίζεται ότι αριθμεί περίπου 30.000 ακίνητα. Σύμφωνα με πληροφορίες μέσα στο επόμενο εξάμηνο οι τράπεζες προτίθενται να ρίξουν στην αγορά 3.000 – 4.000 ακίνητα μέσω πωλήσεων “πακέτων”. Ωστόσο, ο σχεδιασμός τους για πιο δραστική μείωση των ιδιόκτητων ακινήτων τους πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, προβλέποντας τη σύσταση εταιρειών που θα “προικοδοτηθούν” με ακίνητα για να πουληθούν οι ίδιες σε τρίτους αγορές (funds, εταιρείες διαχείρισης ακινήτων). Με τον τρόπο αυτό, οι τράπεζες θα αποφύγουν και τον σκόπελο της τακτοποίησης των ακινήτων.

Ειδικότερα, όταν οι τράπεζες αποκτούν για λογαριασμό τους ακίνητα από πλειστηριασμούς δεν χρειάζεται να τα νομιμοποιήσουν. Για να τα μεταπωλήσουν, ωστόσο, θα πρέπει να έχουν μεριμνήσει ώστε τα ακίνητα να είναι πλήρως τακτοποιημένα, διαδικασία που έχει κόστος και σε χρήμα και σε χρόνο. Το διπλό αυτό κόστος, το οποίο τελικά καθυστερεί πολύ την ικανότητα των τραπεζών να διαχειριστούν τα ακίνητά τους και να μειώσουν το στοκ τους, θα μεταφερθεί στον αγοραστή των εταιρειών που θα συστήσουν οι τράπεζες, μεταβιβάζοντας σε αυτές τα ακίνητά τους.

Πηγή: Capital.gr